به منظور بررسی اثر تراکم کاشت و کارایی باکتریهای تسهیل کننده جذب فسفر به همراه مقادیر مختلف مصرف کود شیمیایی فسفات آمونیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد بذر یونجه همدانی، این آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. عامل فسفر در 4 سطح (0، 30، 60 و 90 کیلوگرم فسفر در هکتار) در کرت های اصلی، باکتری های تسهیل کننده جذب فسفر (سودوموناس) در 3 سطح (بدون باکتری، باکتری سویه شماره 9 و باکتری سویه شماره 41) در کرتهای فرعی و عامل تراکم کاشت در 3 سطح (2، 6 و 10 کیلوگرم بذر در هکتار) در کرتهای فرعی فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش استفاده از کود شیمیایی فسفر تا 60 کیلو گرم در هکتار مقدار عملکرد بذر و شاخص برداشت از یک روند صعودی پیروی می کند. سویه شماره 41 باکتری تسهیل کننده جذب فسفر بطور میانگین در سطوح سایر تیمارها باعث افزایش معنی دار عملکرد دانه نسبت به شاهد بدون باکتری گردید. بیشترین عملکرد دانه در تراکم کشت 6 کیلو گرم بذر در هکتار به دست آمد. بر اساس نتایج این تحقیق، استفاده از تیمار تراکم کاشت 6 کیلوگرم بذر در هکتار، استفاده از سویه شماره 41 باکتری تسهیل جذب فسفر به همراه 30 کیلوگرم فسفر در هکتار، عملکرد بهینه بذر یونجه در هکتار را موجب خواهد شد. همچنین به منظور تعیین اثر تیمارهای فوق بر کیفیت بذر تولیدی، آزمایشهای جوانه زنی و بنیه بذر قبل و بعد از اعمال پیری تسریع شده انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان جوانه زنی و بنیه بذر نیز از تیمار تراکم کاشت 6 کیلوگرم بذر در هکتار، استفاده از سویه شماره 41 باکتری تسهیل جذب فسفر به همراه 30 کیلوگرم فسفر در هکتار بدست آمد. پس از اعمال پیری تسریع شده از تراکم کاشت 10 کیلوگرم بذر در هکتار، استفاده از سویه شماره 41 باکتری تسهیل جذب فسفر به همراه 60 کیلوگرم فسفر در هکتار تیمار بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده، در شرایط انبار داری باکتری سویه 41 تاثیر بهتری نسبت به باکتری سویه 9 بر افزایش بنیه بذر داشت.