نام پژوهشگر: محمد هادی پورحسینی باب الدشتی
محمد هادی پورحسینی باب الدشتی حمید رضا کارشناس
امروزه مبحث هارمونیکها یکی از مباحث مهم در بررسی وضعیت کیفیت توان شبکههای الکتریکی به شمار میآید. گسترش روزافزون استفاده از تجهیزات هارمونیکزا نظیر کورههای قوس الکتریکی و تجهیزات الکترونیک قدرت در صنایع و استفاده از وسایل روشنایی با مشخصه غیر خطی مانند لامپهای کم مصرف و فلورسنت در اماکن مسکونی و تجاری از یکسو و افزایش حساسیت تجهیزات مورد استفاده در شبکههای برق به هارمونیکها از سوی دیگر باعث شده است تا اهمیت این موضوع دوچندان شود. استانداردهای بینالمللی، متولیان شبکههای برق را موظف به رعایت ضوابط و حدودی میکنند که بر اساس آنها، سطح هارمونیکها در شبکههای برق نباید از محدوده معینی فراتر برود. در غیر اینصورت، متولیان شبکههای برق باید در قبال خسارات احتمالی وارده به مشترکین حساس به هارمونیکها پاسخگو باشند. نکته قابل توجه در اینجا این است که اکثر قریب به اتفاق تجهیزات هارمونیکزا در سمت مشترکین قرار دارند. به همین دلیل متولیان شبکههای برق با ابلاغ قوانین و دستورالعملهای لازم، مشترکین آلوده کننده را موظف به محدود کردن میزان آلودگی مینمایند. برای تعیین میزان هارمونیک تولیدی یک مشترک روشهای مختلفی ارائه شده است که میزان هارمونیک تولید شده توسط یک مشترک را تعیین میکند. اما تنها عامل ایجاد آلودگی هارمونیکی در شبکه برق، مشترکین آلوده کننده آن نبوده و انتقال آلودگی از شبکههای مجاور به این شبکه نیز میتواند باعث آلودگی آن شود. با توجه به ساختار حلقوی و به هم پیوسته شبکههای برق گسترده نظیر شبکه برق کشور ما، مسیرهای مختلفی برای انتقال هارمونیکها بین بخشهای مختلف شبکه وجود خواهد داشت. در این زمینه لازم است نحوه و مقدار انتقال آلودگی هارمونیکی بین بخشهای مختلف یک شبکه حلقوی بررسی گردد. از طرف دیگر روشهای تعیین جهت هارمونیک تولیدی در نقاط ارتباطی شبکههای شعاعی، در شبکههای حلقوی قابل استفاده نیست. در این پایان نامه با بهرهگیری از روشهای تعیین جهت آلودگی هارمونیکی در شبکههای شعاعی و تعمیم آنها، روشی ارائه میشود که با استفاده از آن میتوان در شبکههای حلقوی و به هم پیوسته به تعیین سهم هارمونیکی خطوط متصل به یک باسبار پرداخت. در این روش با استفاده از نتایج اندازه گیری در نقاط ارتباطی بین شبکههای برق مجاور و شبیه سازی شبکه مورد نظر در نرمافزار تحلیل هارمونیکی شبکه، امکان تعیین سهم هر بخش در آلودگی هارمونیکی در باسبار مورد نظر فراهم میشود.