این پژوهش به منظور مقایسه اثر بخشی زوج درمانی گروهی کوتاه مدت با رویکرد تلفیقی و درمان سنتی بر نگهداری پاکی و سازگاری زناشویی در بیماران مبتلا به سو مصرف مواد، طرح ریزی و اجرا شده است. در این راستا برنامه زوج درمانی گروهی کوتاه مدت با رویکرد تلفیقی بر اساس مدل های، یکپارچه نگر زوج درمانی، زوج درمانی کوتاه مدت، زوج درمانی رفتاری، رویکرد فرانظریه ای درمان سو مصرف مواد و با توجه به شرایط فرهنگی زوج های مبتلا به سو مصرف مواد در ایران طراحی و تدوین گردید. به منظور مقایسه اثر بخشی این برنامه درمانی با درمان های سنتی که به طور معمول در مراکز ترک اعتیاد، تجویز و اجرا می شوند، از بین کلیه مردان مبتلا به سو مصرف مواد و همسران غیر معتاد آن ها که برای ترک اعتیاد به کلینیک های ترک اعتیاد شهر شیراز مراجعه می کردند، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، یک نمونه شامل 75 زوج انتخاب شده و در سه گروه دارو درمانی + زوج درمانی، دارو درمانی + درمان های سنتی و دارو درمانیِ صِرف جایگزین شدند. اعضای گروه دارو درمانی+ زوج درمانی، طی 8 جلسه دو ساعته، در برنامه زوج درمانی گروهی (برای بیماران و همسرانشان به صورت جداگانه)، شرکت کردند. اعضای گروه دارو درمانی + درمان سنتی نیز همان درمان های روان شناختی معمول را که از طرف کلینیک های ترک اعتیاد تجویز می شد، سپری کردند. اعضای گروه دارو درمانی هیچ گونه مداخله روان شناختی دریافت نکردند. آزمودنی های سه گروه در سه موقعیت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری (2 ماه پس از درمان) به وسیله مصاحبه، تست آزمایشگاهی تشخیص سریع، مقیاس سازگاری زناشویی، مقیاس پیش بینی بازگشت، پرسش نامه ghq و پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آزمون تحلیل واریانس تکرار سنجش دو عاملی مختلط(3×3)، آزمون تعقیبی بونفرونی و مقایسه های جفتی استفاده شد. نتایج نشان داد که زوج درمانی گروهی کوتاه مدت با رویکرد تلفیقی درمقایسه با درمان های سنتی و دارو درمانیِ صِرف در افزایش نگهداری پاکی، افزایش سازگاری زناشویی (در بیماران و همسران آن ها)، کاهش میزان وسوسه و احتمال مصرف و افزایش سلامت عمومی بیماران و همسران آن ها، اثربخش تر است.