نام پژوهشگر: محمدرضا دهقانپور ماهانی

بررسی نرخ بهره برداری از ظرفیت و صرفه جویی های ناشی از مقیاس صنعت برق ایران طی سال های 80-1350
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1388
  محمدرضا دهقانپور ماهانی   احمد سیفی

اهداف اصلی این تحقیق بررسی نرخ بهره برداری از ظرفیت اقتصادی و صرفه جوئی های ناشی از مقیاس صنعت برق ایران (بخش تولید) در دوره 80-1350 می باشد. همچنین، برآورد معادلات سهم هزینه و بررسی نرخ تغییرات فنی و تورش تغییرات فنی از جمله اقدامات دیگری است که در این مطالعه بدان ها پرداخته شده است. در این مطالعه از دو تابع، هزینه ترانسلوگ و تقاضای سرمایه استفاده شده است. جهت حصول اهداف فوق، ابتدا از خاصیت شفارد لما استفاده نموده و معادلات سهم هزینه را استخراج کرده، سپس معادلات فوق به همراه تابع هزینه ترانسلوگ از روش sur برآورد می شود. شرایط خوش رفتاری در آن آزمون شده، سپس از نتایج به دست آمده صرفه جوئی های ناشی از مقیاس و همچنین شاخص هایی چون نرخ تغییرات فنی، تورش تغییرات فنی، کشش متقاطع و خودی، کشش جانشینی آلن اوزاوا، کشش جانشینی موریشیما بررسی می شوند. محاسبه میزان ظرفیت اقتصادی از دیگر کارهایی است که می توان از طریق تابع هزینه ترانسلوگ بدان دست یافت اما دشواری هایی بر این روش مترتب است. بدین منظور با استفاده از تابع تقاضای سرمایه و با لحاظ کردن قید همگنی قیمت نهاده ها از درجه صفر، آن را برآورد نموده و سپس با کمک روابط ریاضی، معادله ظرفیت اقتصادی تولید را که در آن منحنی هزینه متوسط کوتاه مدت و بلند مدت بر یکدیگر مماس می شوند، به دست می آید. آنگاه از نسبت تولید واقعی به ظرفیت تولید اقتصادی، نرخ بهره برداری از ظرفیت اقتصادی را برای صنعت برق ایران (بخش تولید) محاسبه و در نهایت، تابع نرخ بهره برداری از ظرفیت بر اساس نهاده های تولید برق برآورد می شود. نتایج حاصل از این تحقیق به طور خلاصه نشان می دهد که شرایط خوش رفتاری تابع هزینه ترانسلوگ، مورد تائید قرار می گیرد. بررسی نرخ بهره برداری از ظرفیت نشان می دهد که میزان تولید واقعی از ظرفیت تولید اقتصادی و مهندسی کمتر است. همچنین فرضیه صرفه جوئی های ناشی از مقیاس صنعت برق ایران رد می شود. آزمون حداکثر راستنمایی، تورش تغییرات فنی را برای صنعت برق ایران مورد تائید قرار می دهد. برآورد سهم نهاده ها در ترکیب هزینه نیروگاه ها، بیشترین سهم را به سوخت و کمترین سهم را به نیروی کار اختصاص می دهد.