نام پژوهشگر: ععفت مصطفایی

شناسایی تیپهای هوای منطقه اقلیمی خلیج فارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  ععفت مصطفایی   محمدرضا کاویانی

با انجام یک تحلیل آماری روی داده های طولانی مدتی که در ایستگاه هواشناسی یک محل به ثبت رسیده ،تمام هواهای مشابه دیده شده در آن محل، از لحاظ درجه همانندی ، طبقه بندی شده و چند تیپ هوا برای آن محل به دست می آید . با شناسایی تیپ های هوای منطقه ، می توانیم علت رویدادهای سطحی را بررسی کنیم . رویدادهایی چون خشکسالی ، سیلاب، تغییر در کیفیت و کمیت آلودگی های هوای منطقه،محصولات کشاورزی، هجوم آفات ، یخبندان های بی هنگام ،شوک های حرارتی، تصادفات جاده ای و بالاخره سلامت افراد ،در ارتباط با چگونگی عملکرد تیپ های هوای منطقه می باشد. بر این اساس با شناسایی عملکرد تیپ های هوا، درمورد علت افزایش یا کاهش فراوانی این حوادث در گذشته، بصیرت یافته و می توان آن را به آینده تعمیم داد . همچنین شناسایی تیپ های هوای منطقه می تواند برای تمام کسانی که می خواهند رویدادهای محیطی را با رویدادهای آب و هوایی بررسی کنند ارزشمند خواهد بود. در این رساله به منظور شناسایی تیپ های هوای غالب در منطقه اقلیمی خلیج فارس، ایستگاههای سینوپتیکِ واقع در منطقه ،که دارای دوره آماری بیش از 20 سال بودند، مورد توجه قرار گرفته اند. داده های هواشناسی چهار ایستگاه سینوپتیکِ آبادان ، آغاجاری ، اهواز و دزفول خصوصیات فوق را دارا بوده و تحلیل شدند. با آماده سازی داده ها و کاربرد روش تحلیل خوشه ای ، تیپ های هوای غالب در چهار ایستگاه فوق شناسایی شده است. بعد از شناسایی تیپ های هوا ، با بررسی ارتباط میان الگوهای گردشی جو ِ ایران در تراز hp 500 ،با تیپ های هوای بدست آمده دریافتیم که بین نوع این الگوها و تیپ های هوای حاصله ارتباط تنگاتنگی وجود دارد .همچنین دریافتیم که حاکمیت تیپ های هوا در یک محل در نظم فصول تقویمی مداخله کرده و آنها را بافصول اقلیمی جایگزین می کند. در نتیجه حاکمیت فصول مختلف اقلیمی حاصل حاکمیت تیپ های مختلف هوا در محل است. از دیگر نتایج بدست آمده در رساله می توان به این مطلب اشاره کرد که در تمایز یک تیپ هوا ، بعضی از عنصر های اقلیمی نسبت به دیگران نقش معنادارتری دارند . بررسی تغییرات فراوانی سالانه تیپ ها نیز در این رساله انجام شد و در یافتیم که فراوانی تیپ های بسیار سرد و یخبندان در یک روند کاهشی قرار گرفته است.