نام پژوهشگر: فرناز اوستا
فرناز اوستا رضا ابویی
بافت تاریخی زواره، یکی از شهرهای کهن ایران زمین که در میان حصاری عظیم محصور بوده، همانند بافت قدیم سایر شهرهای ایران در مرحله گذار توسعه وگسترش کالبدی، در حال فروپاشی و از بین رفتن است. در این میان، حصار تاریخی این شهر بیش از هر قسمت دیگری در معرض تخریب قرار گرفته است به طوری که تنها قسمت اندکی ازآن پابرجاست. شایان ذکر است که بخشی از این قسمت، نقش دیوار سایه انداز یخچال قدیمی شهر را هم ایفا می کرده است. نکته قابل توجه این است که با وجود ویرانی بخش وسیعی ازحصار، این شهر از معدود شهرهای باستانی است که هنوز می توان محدوده بافت تاریخی و محل دروازه هایش را شناسایی کرد. در این راستا بخش باقیمانده حصار، ردپای ارزشمندی از این عنصر شهری است که نیاز مطالعه و تثبیت آن برای بازخوانی قسمت های تخریب شده بیش از هر زمان دیگری حس شده و اهمیت و ضرورت تحقیق را نیز روشن می سازد. همچنین احیا یخچال مجاور حصار به عنوان یک عنصر شهری با کاربری خدماتی و عمومی که خود عاملی موثر در راه جلوگیری از تخریب حصارباقی مانده بوده، می تواند حائز اهمیت باشد. به همین دلیل نگارنده بر آن شد که مطالعات علمی خود را بر روی حصار شهر و یخچال مجاور آن آغاز کند. بدین منظور، بررسی های اولیه در جهت شناسایی کلی بافت، بازخوانی حصار زواره و یخچال شهر با دو روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی آغاز شد و سپس با تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده و بررسی موارد مشابه، نقشه های روند گسترش بافت قدیم و برج و باروی شهر تهیه گردید. در ادامه در ارایه طرح مرمت و احیا، هدف تنها ارتقاء، بهبود و حفاظت از کالبد بخش های باقی مانده حصار و یخچال شهر نبوده بلکه حضورگردشگر نیز در روند طرح به عنوان یک عنصر مهم تاثیرگذار بوده است.