نام پژوهشگر: زهره صادق

بررسی طرح و رنگ بال فرشتگان در نگارگری ایران (قرن هفتم تا جهاردهم هجری)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده هنر 1388
  زهره صادق   علیرضا طاهری

ایرانیان از دیرباز به عالم ارواح، فرشتگان،دیوان و موجودات خارق العاده باور داشته و به آن اهمّیت می دادند.آن ها با استفاده از قدرت تخیّل و اعتقادات ، در پی به وجود آوردن فضای ذهنی خود بودند. این تفکر در تاریخ اسلام رنگ و بوی معنوی به خود گرفت. در نگاره هایی با مضمون مذهبی، فرشته از جایگاه خاصی برخوردار بود. در هر دوره ، بال فرشتگان ، دارای ویژگی خاصی می باشد که بر حسب تغییرات اجتماعی و سیاسی هر دوره تغییر می کند. در دوره های ابتدایی بال ها با تزئینات کم و تکه های کوچک، و در مکتب های هرات، صفوی و مشهد، با تزئینات بیشتر، ترسیم شده است. به مرور در دوران معاصر ارزش بال ها کم تر شد و فرشته کمتر به تصویر در آمد. در این پایان نامه ابتدا عنصر بال را در میان آثار قبل از اسلام، مورد توجّه قرار داده و سپس به عقاید آن ها، مبنی بر اعتقاد به فرشتگان، در قبل و بعد از اسلام می پردازیم. در بخش پایانی، به بررسی طرح بال ها و تفاوت های آنان در چند نگاره می پردازیم.