چکیده در این بررسی، مدلی جایگزین برای مطالعه اثرات عوامل بیماری زا بر روی بافت روده ماهی تهیه شد. تعداد 30 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با وزنی در حدود 500-750 گرم تهیه شد. ماهی ها در تانک های جداگانه، دارای سیستم جریان آب با ظرفیت تقریباً 1000 لیتر نگهداری شدند. دمای تانک ماهیان در حدود 14 درجه سانتی گراد ثابت نگهداشته شد. آب تانک ها از نظر فاکتور های کیفی نظیر سختی آب و میزان o2,ph ,nh3 ,no2 مورد بررسی قرار گرفت. برای اطیمنان از سلامت ماهی ها، از پوست و آبشش آن ها لام مرطوب تهیه گردید و هیچ گونه آلودگی انگلی مشاهده نشد. پس از بیهوش نمودن ماهی ها با محلول 5% بنزوکائین (اتیل آمینو بنزوات)، محوطه بطنی را از سطح جانبی باز کرده و سپس با دقت روده را به منظور پیدا کردن عروق خونی از محوطه بطنی بیرون کشیده و دو سرخرگ روده ای پشتی و شکمی بعد از زوائد باب المعده ای نمایان می شوند. سپس سرخرگ روده ای شکمی یا پشتی را با یک کاتتر داخل رگی باریک کانال گذاری کرده و سپس به وسیله گره جراحی بسته و محکم شد. در مرحله بعد بخش قدامی و خلفی روده جدا شد و روده به یک ظرف حاوی محلول رینگر در دمای 14-16 درجه سانتی گراد منتقل گردید. روده تزریق شده در یک محفظه حاوی محلول سرم فیزیولوژی هوادهی شده، قرار داده شده بود. مقایسه قابلیت زنده نگهداشتن روده ماهی در بین 4 محلول جایگزین خون (رینگر، کورتلند، رینگر + آدرنالین، کورتلند + آدرنالین) و تفاوت های بین آن ها صورت گرفت. متوسط میزان تزریق به روده 3 میلی لیتر/ دقیقه/ روده/ کیلو گرم وزن بدن بود. نتایج نشان داد که در روده تزریق شده با محلول کورتلند و محلول کورتلند + آدرنالین، پس از گذشت 60 و 180 دقیقه، ساختار کلی آن به خوبی حفظ شده و تنها ادم خفیف و جدا شدگی ملایمی در اپیتلیال بافت روده مشاهده شد و این دو محلول به نظر محلول های جایگزین شونده مناسبی برای زنده نگهداشتن بافت روده در دراز مدت می باشند. همچنین بوسیله این روش می توان بافت روده ماهی را برای مدتی به حالت سالم در خارج از بدن ماهی زنده نگه داشت و بدین طریق میتوان با دقت به مطالعه اثرات عوامل بیماری زا بر روی بافت روده در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی پرداخت. کلید واژه ها: ماهی قزل آلای رنگین کمان، بافت روده، کورتلند، رینگر، آدرنالین