چکیده: این پایان نامه شامل چهار فصل است. در فصل اوّل که به کلّیّات اختصاص داده شده، مقدّمه ای آمده و مسأله بیان شده؛ آن گاه سوالاتی مطرح و فرضیه ها عنوان شده؛ سپس اهداف و روش تحقیق مشخّص گردیده است. در فصل دوّم که مروری بر مبانی نظری و پیشینه ی تحقیقاتی است، سعی شده درباره ی پیشینه ی نقد و انتقاد و اهداف آن مطالبی ذکر شود؛ آن گاه آن چه را که پیرامون زندگی شخصی امیر خسرو شایان گفتن است مکتوب گردد. ابیاتی نیز که مربوط به حسب حال امیر بوده از دیوان استخراج و در خلال مطالب درج شده است. فصل سوم که اصلی ترین بخش پایان نامه است بر دو بخش تقسیم گردیده؛ در بخش اوّل که نقد و تحلیل محتوایی است مواردی چون خداشناسی، عرفان، تصوّف، عشق و... پرداخته شده و شواهد موجود نیز از دیوان استخراج گردیده است. در بخش دوّم که نقد و تحلیل سبک شناسی است به بررسی مباحث عروضی و صنایع ادبی و نکات دستوری دیوان و تأثیر پذیری او از شاعران ماقبل و تأثیر گذاری بر شاعران ما بعد پرداخته شده است آن گاه برای جمع بندی مطالب ویژگی های سبک عراقی و هندی در غزلیات او مورد بررسی واقع شده است. از آن جا که پرداختن به صور خیال از قبیل انواع استعاره و مجاز و تبیین و تشریح آرایه های لفظی و معنوی به صورت کامل در دیوان امیرخسرو بیش از حوصله ی این تحقیق می نمود؛ پیشنهاد بنده این است که اگر روزی امکان کار برای دانشجویان گرامی فراهم شود از واجب ترین اموری است که باید بدان پرداخت.