نام پژوهشگر: زهره رشاد

بررسی انتقادی تحقیق پذیری گزاره های دینی با تاکید بر آراء ایر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1388
  زهره رشاد   حسین شیخ رضایی

یکی از مباحثی که در حوزه فلسفه دین در قرون اخیر از اهمیت خاصی برخوردار شده است ، تحقیق پذیری گزاره های دینی است . در این پایان نامه تلاش شده تا با بررسی دیدگاه های مربوط به این موضوع ، نظرات پوزیتیویستی ، در حوزه معنا داری و اثبات پذیری و ابطال پذیری گزاره های دینی ، با توجه به آراء ایر به عنوان یکی از نمایندگان برجسته این مکتب ، که پایه گذار این نحله فکری در جهان انگلیسی زبان بود ، و سپس نظرات مربوط به مساله زبان دین ، مورد بررسی قرار گیرد .آنچه مورد توجه است ، این است که این دیدگاه ابتدا درقالب حلقه وین شکل گرفت . هدف اصلی این فلسفه ، انحلال متافیزیک و ارائه ساختار جدیدی برای معرفت های بشری بود ، لذا مساله معنا داری را مطرح نمود . به نظر معتقدان اولیه این نحله ، معیار معنا داری ، اثبات‏ پذیری تجربی است . این معیار چنان مورد نقد و تردید جدی قرار گرفت که با فاصله کمی ، تعدیل یافته ، و به صورت تأیید‏پذیری ارائه شد .ایر به عنوان یک پوزیتیویست افراطی با طرح مساله تحقیق پذیری خفیف به جای تحقیق پذیری شدید ، تلاش زیادی نمود تا در مقابل انتقادات ، دوباره این دیدگاه را احیا نماید اما تلاشش بی ثمر بود به نحوی که خودش نیز در نهایت به جرگه منتقدین پیوست . در دوران معاصر برخی از فیلسوفانی که گرایش پوزیتیویستی دارند ، ملاک معناداری را به ابطال‏ پذیری تغعییر داده اند . در بخش دوم این پایان نامه با اشاره به دیدگاه های تحلیلی و کارکردی زبان دین ، علیرغم تکثر آنها به بیان نظرات عده ای از فلاسفه که در قالب دیدگاه های شناختاری بودن زبان دین و غیر شناختاری بودن زبان دین نظریه پردازی کرده اند ، پرداخته شده است .