بحث از حکمت اشراق و اسطوره و آئین هر یک به تنهایی مجالی فراخ می طلبد .اهتمام ما در این پایان نامه با گذری به شیوه فلسفی شیخ اشراق، بررسی ریشه های اساطیری در آثار فارسی این متفکر بزرگ ، جایگاه اسطوره و آئین و همچنین تاثیر آن در باورها و اعتقادات شیخ و میزان کاربرد این باورها و اصطلاحات در آثار شیخ می باشد. علت اصلی این جستار یافتن رمزهایی است که در آثار شیخ با ظرافت به کار گرفته شده است. در آثار او اسامی والفاظ تنها به عنوان لفظ و اسم به کار گرفته نشده بلکه دنیای پررمز و رازی در ورای هر یک وجود دارد. روش تدوین پایان نامه، تحلیلی، محتوایی است و نتیجه به دست آمده از این جستار این می باشد که شیخ در رسائل فارسی خود بیشتر به اسطوره های زرتشتی نظر داشته است.

اوایل قرن بیستم، اروپا شاهد پاگرفتن و ریشه دواندن جنبشی ادبی هنری موسوم به اکسپرسیونیسم بود که اساس آن بر نمایش احساسات تند وتیز با روش های غیرمتداول، ذهنیت گرایی افراطی، هنجارشکنی و نوگرایی بود. عشق، مرگ، ترس و ... از دغدغه های انسان معاصر هستند که اکسپرسیونیسم با حساسیت ویژه ای به آن پرداخته است. «غزلیات شمس» آیینه شوریدگی ، عشق سرمستانه و نماینده بی قراری و بی تابی مولانا در فراق شمس است. او این هیجانات روحی اش را در حال سماع و دریدن پرده های خویشتن داری در قالب غزلیات ریخته است. سایر مولفه هایی که مبنای اکسپرسیونیسم هستند و هم چنین درون مایه هایی مشترک را می توان در ساختار ظاهری و محتوایی «غزلیات شمس» یافت و بررسی کرد. این پایان نامه به تجلی مبانی مکتب اکسپرسیونیسم در غزلیات شمس و تفاوت های این دو پرداخته است.