نام پژوهشگر: فرزانه حسام
فرزانه حسام رضا نجاری
کار و خانواده دو نهاد اجتماعی مهم برای فرد و جامعهاند و نخستین لازمه حفظ نظم و ثبات اجتماعی و سلامت عمومی فرد، عملکرد موزون و کارآمد این دو نهاد است. اهمیت این موضوع در جامعه امروزی که امکان ایفای نقشهای متعدد اجتماعی برای افراد جامعه فراهم شده و افراد نیز با توجه به ضرورت و علائق شخصی خواهان بهرهمندی از مزایای این نقشها هستند غیر قابل انکار است. در این تحقیق سعی شده است ضمن بررسی رویکردها و الگوهای نظری شرایط و زمینههایی که متضمن تعادل و توازن حیات شغلی و زندگی خانوادگی زنان در نمونهای کوچک از جامعه امروز ایران است تبیین شوند و به بررسی رابطه تعارض بین زندگی کاری و زندگی خانوادگی(تعارض کار- خانواده) زنان و عملکرد آنان پرداخته شود. براین اساس با بررسی مدلهای مختلف پیرامون تعارض کارـ خانواده، مدل مفهومی مشتمل بر 6 متغیر که 5 متغیر مشغله ذهنی خانوادگی، حمایت اجتماعی خانواده، کنترل کار، حمایت اجتماعی کار و تعارض کار- خانواده که میتوانند روی متغیر ششم یعنی عملکرد تاثیر گذار باشند پیشنهاد گردید. البته در این تحقیق هدف اصلی بررسی رابطه بین متغیر تعارض کارـ خانواده با عملکرد مد نظر است، ولی تاثیرگذاری 4 متغیر ابتدایی مذکور بر تعارض کارـ خانواده و نیز عملکرد مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق، زنان شاغل در معاونت برنامه ریزی و نظارت سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بوده است که پنج فرضیه در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی همبستگی از نوع تحلیل واریانس ـ کوواریانس مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج به شرح زیر است: 1- بین تعارض کارـ خانواده و عملکرد رابطه معنیداری وجود دارد. 2- بین مشغله ذهنی خانوادگی و عملکرد رابطه معنیداری وجود دارد. 3- بین کنترل کار و عملکرد رابطه معنیداری وجود دارد. 4- بین حمایت اجتماعی کار و عملکرد رابطه معنیداری وجود دارد. 5- بین حمایت اجتماعی خانواده و عملکرد رابطه معنیداری وجود ندارد. بنابراین 4 فرضیه اول پذیرفته شد ولی فرضیه پنجم مورد تائید قرار نگرفت، یعنی در این تحقیق بین حمایت اجتماعی خانواده و عملکرد رابطه معنی داری مشاهده نشد. اگرچه به طور غیرمستقیم و از طریق تعارض کارـ خانواده با عملکرد رابطه منفی داشت