فرصت شیرازی میرزا محمّد نصیر حسینی ملقّب به فرصت الدّوله و متخلّص به «فرصت» و معروف به میرزا آقا (1271-1339) یکی از ادیبان بزرگ دوره قاجار، و از شاعران سبک «بازگشت» است وی در ماه رمضان سال یکهزار و دویست و هفتاد یک هجری قمری متولّد شد. در آغاز جوانی، در زمینه های موسیقی، صرف و نحو، منطق، حکمت، حساب، هیئت، هندسه و اسطرلاب، سرآمد اقران بود و به زبان انگلیسی نیز آشنایی داشت. دیوان او دارای شش هزار بیت است مشتمل بر صدو پنجاه و هشت غزل، چهل و سه قصیده، شش مسمط، پنج ترجیع بند، بیست و هفت قطعه، چهل و چهار ماده تاریخ، پنج مثنوی، چهار مرثیه و چهل و پنج رباعی که نشان دهنده شخصیت ادبی و روحیات والای اوست وی در شیوه شاعری خود از حافظ، سعدی، فرّخی، سنایی، خاقانی و هاتف اصفهانی متأثّر بوده است. در اشعار فرصت شیرازی انواع مضامینی که معاصرانش نیز در شعر آورده اند وجود دارد. اما بیشتر قصاید او بعد از مناقب پیامبر اسلام و ائمّه اطهار (ع) در مدح و ستایش سلاطین قاجار، شاهزادگان و رجال است. استفاده از اصطلاحات شطرنج و نجوم و موسیقی و کاربرد فنون معانی و بیان و بدیع نشان از اطلاعات علمی و ادبی او دارد. نگارنده پس از مبادی تحقیق به بررسی احوال و آثار فرصت شیرازی پرداخته و در بخش سوم چون فرصت شیرازی از شاعرن سبک بازگشت است، مختصری از ویژگی های این سبک را بررسی کرده و در فصل چهارم قالب های شعری، در فصل پنجم موسیقی اشعار این شاعر را به طور مفصل با ذکر شواهد و امثال، در سطوح مختلف موسیقی بیرونی، درونی و معنوی، در فصل ششم، صور خیال و در فصل هفتم درون مایه های اشعار این شاعر را مورد نقد و بررسی قرار داده و نمودارهای لازم را در پایان فصل پنجم و ششم رسم کرده و در پایان از همه این فصل ها نتیجه گیری نموده است.