نام پژوهشگر: محدثه فرخی

بررسی ارای کلامی جامی در مثنوی هفت اورنگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1387
  محدثه فرخی   ناصر نیکوبخت

نورالدین عبدالرحمن جامی، شاعر عارف قرن نهم هجری است. در خصوص عقاید کلامی جامی ، آنچه از مطالعه آثار وی نتیجه گرفته می شود، این است که جامی به معنی مصطلح، متکلم نیست؛ بلکه عارف و شارح مکتب فکری ابن عربی است و با توجه به اینکه عرفان و کلام، دو موضوع مهم علوم اسلامی به شمار می روند و در پاره ای مباحث به هم نزدیک می شوند؛ لذا در این پژوهش، اصلی ترین مباحث کلامی از خلال آثار نظم ونثر جامی با تکیه بر مثنوی گرانسنگ هفت اورنگ استخراج شده است. این تحقیق در شش فصل انجام شده است؛ که در ابتدا شرح احوالی از جامی و همچنین کلیاتی درباره علم کلام آورده شده است و در فصول بعد به بررسی آرا کلامی جامی با محوریت پنج اصل (توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد) به عنوان اساس مباحث و موضوعاتی چون «وجود و ماهیت خداوند، اسما و صفات الهی، صفات ثبوتیه و سلبیه، تشبیه و تنزیه، قضا و قدر، بدا، نبوت، عصمت انبیا، معجزات و کرامات انبیا، امامت و شرایط آن، معاد جسمانی و روحانی، شفاعت و وعد و وعید الهی ) و بسیاری مسائل دیگر که در درون این پنج اصل آمده است. و در نهایت چنین نتیجه گرفته می شود که عقاید کلامی جامی در یک مشرب کلامی خاص نمی گنجد و در پاره ای از مسائل از مشرب کلامی اشعری پا فراتر نهاده و به ماتریدیه و امامیه نزدیک شده است. روش تحقیق در این پایان نامه تحلیلی – توصیفی است و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی است.