نام پژوهشگر: مریم مرتضایی
مریم مرتضایی محمد علی بابایی
بازگشت به رفتار جنایی و تکرار جرم همواره یکی از دغدغه های اصلی دست اندرکاران سیاست جنایی، علمای حقوق کیفری و جرم شناسی بوده است. سیر تحولات تاریخی نیز در برخورد با این پدیده بیانگر اهمیت این موضوع است به گونه ای که متولیان امر در این حیطه را مجبور نموده تا هر ساله هزینه های سنگینی را در برخورد با پدید? بازگشت به رفتار جنایی متحمل گردند. در عرص? نظریه پردازی و راه کارهای ارائه شده که همواره یکی از منابع کمک به قانونگذار در تقنین محسوب می شود، نظریه های زیادی در طی دهه های گذشته ارائه شده است که می توان به نظریه های کلاسیک مبنی بر سزاگرایی، بازپروری بزهکاران و در دهه اخیر به رویکردهای عدالت استحقاقی و مدیریت خطر بزهکاران اشاره نمود. در این میان، رویکرد سرکوب بزهکاران در بسیاری از کشورها عمومیت پیدا نموده به نحوی که می توان این رویکرد را در قوانین بسیاری از کشورها ملاحظه نمود. در ایران نیز با تصویب ماد? 48 مکرر به گونه ای به سمت این رویکرد تمایل پیدا شده است. در این ماده قانونگذار اقدام به نظارت و کنترل بزهکاران مکرر و دارای حالت خطرناک کرده و از این رهگذر سعی در کنترل میزان جرم در سطح قابل قبول برای جامعه و اعضای آن نموده است. در این ماده علی رغم این که این سیاست مقابله با بزهکاری و بزهکاران در جهت مقابله با تکرار جرم به خوبی نمود دارد اما خود ایراداتی دارد که سبب شده تا ابهاماتی در این زمینه بروز کند. در این تحقیق سعی شده است تا ضمن بررسی رویکردهای پیشین در زمین? مقابله با پدید? تکرار جرم یا بازگشت به رفتار جنایی در مفهوم جرم شناختیِ آن در چند دهه اخیر، رویکردهای نوین در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گیرد تا سرانجام به بررسی این رویکرد در ایران که در قالب ماد? 48 مکرر نمود پیدا کرده است، پرداخته شود.
مریم مرتضایی سیدعلیرضا حجازی
حکیم نظامی گنجوی با نگرش حکیمانه خویش به جهان اطراف نگریسته پندها، اندرزها و توصیه های تربیتی کاربردی بسیار ارزشمندی برای زندگی بشر ارائه کرده است. در آرمانشهر نظامی جهان آفرینش بر مبنای حکمت بالغه آفریدگار خلق شده و سیر تکاملی بشر در آن حرکت از نقصان به کمال است. وی توصیه های اخلاقی جامع و کاملی در باب رفتار فردی، اخلاق اجتماعی، نظام خانواده، جایگاه زن و ایام حیات از کودکی تا ایام پیری بیان نموده که بسیاری از آنها هنوز قابلیت استفاده دارد و با الگوهای امروزین تعلیم و تربیت قابل انطباق است. بخش معتنابهی از الگوهای تربیتی نظامی درباره بهره مندی ابزاری از دنیا جهت نیل به آخرت، دینداری، مملکت داری و رفتار حکام با مردم است. در یک جمع بندی کلی از بازتاب موضوعات تعلیمی و تربیتی در خمسه نظامی به این نتیجه می رسیم که فرهاد و شیرین با بیش از سیصد مورد (توصیه غیرتکراری) بیشترین سهم و اقبال نامه با حدود هفتاد مورد کمترین سهم را دارد. منظومه های لیلی و مجنون و مخزن الاسرار با حدود 220 و 210 مورد در جایگاه بعد قرار دارند. پس از آنها شرف نامه و هفت پیکر هر کدام بیش از 170 و 120 شاهد را در خود جای داده اند. این پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده که در فصل اول به کلیاتی درباره نظامی و تعلیم و تربیت پرداخته است. در فصل دوم با عنوان نقش تربیت در رفتار، بیشتر به تربیت فرد و توصیه های نظامی در این باره اختصاص یافته است. فصل سوم انعکاس رفتار اجتماعی در آثار نظامی را بررسی نموده مسائلی همچون عشق، خانواده، زن، جوانی، پیری و مرگ را به بحث گذاشته است. فصل چهارم نگرش نظامی را به دنیا و بهره برداری از آن جهتِ رفتن به سرای باقی را بررسی می نماید. فصل پنجم که پایان-بخش مباحث این پژوهش است نتیجه گیری، نمودار و پیشنهادها را دربرگرفته است.