ترکیبات انتقال پروتون (ptcs) یا نمک ها و کمپلکس های مربوط به آنها، نقش مهمی در صنایع مختلف از قبیل صنایع داروسازی، واکنش های کاتالیزوری و ... دارند. به علاوه، این زمینه ی تحقیقاتی، یک روش مناسب را برای اصلاح اجزای فعال دارویی مهیا کرده است. لازم به ذکر است که در این بین، شبکه های پلیمری آلی-معدنی با تنوعی از ساختارهای صفر، یک، دو و سه بعدی، توجه بسیاری را به خود جلب کرده اند، زیرا این مواد بی نظیر با داشتن خلل و فرج در ابعاد نانو و یا میکرو توانسته اند خواص و کاربردهای جالبی را به دانشمندان علم نانو و هم چنین مهندسان بلور عرضه کنند. در این گزارش، تعداد شش کمپلکس همراه با یک ترکیب انتقال پروتون، توسط لیگاندهای اسیدی شامل، پیریدین-2و6- دی کربوکسیلیک اسید (pydch2)، اگزالیک اسید (oxh2)، لیگاندهای بازی شامل 2-آمینوپیریمیدین (2-apyrim)، 2-آمینو-6-متیل پیریدین (2mpy) 8-هیدروکسی کینولین (8-q) و ترکیب سنتزی 5- برمو-2- کلرو-6- متیل-4- پیریمیدین آمین (morph)، و یون های فلزی منگنز (ii)، کروم (iii) و آهن (iii) سنتز و شناسایی های لازم روی آنها انجام شد. این ترکیبات عبارتند از: (2-apyrimh)[cr(pydc)2].2h2o (1), (2-apyrimh)[fe(pydc)2].2h2o (2), (2mpyh)[cr(pydc)2].(2mpy)0.5(h2o) (3), (2mpyh)2[mn(pydc)2].h2o (4), (8-qh)[fe(pydc)2].h2o (5), 2-apyrimh)(oxh). h2o (7), (morph)[fe(pydc)2].(etoh)0.8(h2o)0.2 (8) آنالیز پراش اشعه ی x بر روی تک بلورهای ترکیبات (1)، (7) و (8) انجام شد و اطلاعات بدست آمده نشان می دهد که ترکیب (1) دارای گروه فضایی p2(1)/c و شبکه ی بلوری منوکلینیک با 4=z و 0.0157= rint می باشد که در آن هر کروم (iii) با دو لیگاند سه دندانه ی (pydc)2- احاطه شده و هر کروم دارای محیط کئوردیناسیونی هشت وجهی منحرف می باشد. ترکیب انتقال پروتون (7)، دارای یک منوآنیون اگزالیک اسید، کاتیون 2-آمینوپیریمیدینیوم و مولکول آب در سلول واحد خود می باشد. این ساختار دارای گروه فضایی p-1 و شبکه بلوری تری کلینیک با 2=z است. ترکیب کئوردیناسیونی (8) دارای کمپلکس آنیونی [fe(pydc)2]-1 ، گونه ی کاتیونی (morphh) و مولکول های آب و اتانول بی نظم شده است که در شبکه ی بلوری p-1 و گروه فضایی تری کلینیک با 2= z بلورین شده است. باید متذکر شد که لیگاند بازی مورد استفاده در این ترکیب دارای خاصیت بیولوژیکی و غیر محلول در آب می باشد که با استفاده از تشکیل کمپلکس آن حلالیت آن اصلاح شد. نکته ی مشترک در تمام ترکیبات فوق، وجود پیوندهای غیر کووالانسی به ویژه پیوند هیدروژنی در شبکه های بلورین آنها می باشد که منجر به ایجاد ترکیبات سه بعدی ابرمولکولی می شود.