مهـندسی بلور (شاخـه ای از شیمی ابرمولکولی است که به حالت جامد مربوط می شود) در سال های اخیر فعالیت های آن به شدت بررسی شده است. یکی از زمینه های جالب در مهندسی بلور پلیمرهای کوئوردیناسیون است که تنوع وسیعی از مواد شـیمیایی را به دست می دهد. به طور معمول این نوع ترکیب ها به وسیله ی فرآیندهای خود تجمعی به دست می آیند و پیکره-ی آن از پیوندهای کووالانسی کوئوردینه شده، انباشتگی?-?، جفت یون یا پیوند هیدروژنی تشـکیل شـده است. برای بررسی نقش برهم کنش های غیرکووالانسی متفاوت در ساختارها و شبـکه های سه بعدی توسعـه یافـته در سیستم بلـوری، در این پایان نامه کمپلکس های فلزی ترکیب های انتقال پروتون دی اتیلن تری آمین تریوم (1،4،7) پیریدین-2،6- دی کربوکسیلات (dienh3)(pydc)، پیپیرازین دیوم(1،4) پیریدین-2،6-دی کربوکسیلات (pipzh2)(pydc) و فنیل هیدرازین دیوم پیریدین-2،6- دی-کربوکسیلات (phhyh2)(pydc) مورد مطالعه قرار گرفت. کمپلکـس های ce(iv)، hg(ii) و zn(ii) با استفـاده از نقطه ی ذوب، طیـف بیـنی ft-ir، طیـف بـینی 1h nmr، طیف بینی 13c nmr و تجزیه عنصری شناسایی شدند. افزون بر اینها کمپلکس های tl(iii) و ce(iv) به وسیله ی پراش پرتو ایکس شناسایی شدند. ساختار بلوری کمپلکس (dienh3)2[ce3(pydc)3]3•17h2o در سیستم بلوری مونوکلنیک با گروه فضایی p21/c و 4 مولکول در سلول واحد متبلور می شود. مقدار r نهـایی این کمپلکس بـرابر با 0284/0 است. پارامـترهای سـلول واحد آن عبارت اند از:?(11)1870/19a=، ? (14)3846/23b=، (12)9143/20c=، ?90=?، ?(10)8440/105=?، ?90=?. عدد کوئوردیناسیون یون ce(iv) این کمپلکس9 و آرایش هندسی اطراف آن منشور مثلثی سه کلاهکی واپیچیده است. کمپلکس [tl(dmso)6(o)6](no3)3 در سیستم بلوری تری گونال با گروه فضاییr3 ? و 3 مولکول در سلول واحد متبلور می شود. . مقدار r نهایی این کمپلکس بـرای 1480 بـازتـاب بـرابـر بـا 0221/0 اسـت. پارامـترهـای سلول واحـد آن عبـارت اند از: ? (9)7207/11a=،?(9)7207/11b=، ? (3)209/19c=، ?90=?، ?90=? و ?120=?. عدد کوئوردیناسیون اتم تالیم(iii) در این کمپلکس6 و آرایش هندسی اطراف آن هشت وجهی کاملا? منظم است. در کمپلکس تالیم(iii) فقط حلال، (dmso)، در ساختار کمپلکس شرکت می کند و نمک فلزی نقش یون همراه را دارد. در این ساختار در حقیقت هیچ کدام از ترکیب های انتقال پروتون (اسید و باز) در ساختار کمپلکس شرکت نمی کند.