نام پژوهشگر: نرگس گبانچی

ادبیات مهجر در آمریکای جنوبی ( برزیل)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1388
  نرگس گبانچی   خیریه عچرش

چکیده ادبیات مهجر یکی از بخشهای مهم ادبیات معاصر عربی است که با مهاجرت ادبای عرب از کشورهای لبنان و سوریه به آمریکا شکل گرفت. علت مهاجرت این ادبا، افزایش فشارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در کشورهای عربی بر اصحاب تفکر و ادب بود. در پایان قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم ادبای مذکور هجرت را آغاز کردند و در آنجا فعالیتهای ادبی و هنری خود را از سر گرفتند . مجلات و نشریاتی را چاپ کردند و در نهایت با تأسیس « الرابطه القلمیه » در آمریکای شمالی و « العصبه الأندلسیه » در آمریکای جنوبی ، رسالت ادبی خویش را به اتمام رساندند . العصبه الأندلسیه که انجمن برتر مهجر جنوبی بود با ویژگیهای ادبی و هنری خاص ، فعالیتهای خویش را آغاز کرد. ویژگی عمده ی آن پای بندی به اصول و ادبیات عربی کهن با رویکردی تجدیدی بود، به این گونه که با روندی میانه، نوآوری خود را در عرصه ی ادبیات با پیش روی گذاشتن بایدها و نبایدهای صحیح چارچوب ادبیات سنتی پیش راندند. این ادیبان برای حفظ زبان و ادبیات عربی، انجمن ها و تشکل های ادبی متعدد ایجاد کردند و دایره ی نشر، چاپ و مطبوعات را گسترش بخشیدند و ادبیاتی ماندگار با عنوان ادبیات مهجر جنوبی که در حیطه ی برزیل نمود می یافت، خلق کردند . ادیبان مهجر برزیل در حیطه ی شعر و نثر آثار زیبای بسیاری به جای گذاشتند که نشانگر توانایی، ابداع و ذوق ادبی والای آنها بود. این ادیبان به شعر بیش از نثر توجه کردند و اکثر آثار ادبی خود را به گونه ی شعر سرودند. آنها در عرصه ی شعر انواع فنون و اغراض آن را مورد توجه قرار دادند و در کنار مضامین فردی به مضامین اجتماعی نیز پرداختند. اغراض شعری سنتی همچون مدح، رثا، غزل، فخر و حکمت را در کنار اغراض دیگری همچون شعر اجتماعی ، بیان شوق و اشتیاق و غربت ، طبیعت ، میهنی و داستانی که به گونه ایی جدید در عصر معاصر مورد توجه ادبای مهجر قرار گرفته بود به تصویر کشیدند، در شکل و چارچوب شعر سنتی عربی تحول ایجاد کردند، به این گونه که اوزان شعری را متنوّع کردند، قافیه های متعدد در شعر استفاده کردند، تصاویر شعری زیبایی را ابداع کردند و وحدت موضوعی قصیده را مورد توجه قرار دادند . عرصه ی نثر در مقابل شعر بسیار محدود بود و ادبای مهجر برزیل به آن توجه بسیار نداشتند، با این وجود در زمینه ی آن آثار ارزنده ایی را تقدیم کردند و در انواع آن از قبیل خطابه، مقاله، قصه، نمایشنامه ، بحث های علمی و ترجمه ی آثار غربی، ابداع کردند تا به این روش؛ تنوّع، بایستگی و ارزش والای ادبیات مهجر جنوبی را در برزیل نمایان کنند .