نام پژوهشگر: صدیقه صدری اسفنجانی

مطالعه پترولوژیکی سنگهای ولکانیکی شمال سلیمان بلاغی (جنوب غرب هشتچین)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1388
  صدیقه صدری اسفنجانی   علی عامری

منطقه مورد مطالعه در جنوب شرق میانه و شمال زنجان و بین طول های جغرافیایی ΄7 ˚48 تا ΄13˚48 شرقی و عرض های جغرافیایی ΄12˚37 تا ΄14 تا ΄14˚37 شمالی قرار دارد. این ناحیه از نظر زمین شناسی بخشی از زون البرز غربی- آذربایجان محسوب می شود. سنگهای ولکانیکی شامل ریولیت، ریوداسیت و داسیت با سن الیگوسن و لیتیک توف آندزیتی با سن ائوسن است و توف پامیسی با سن الیگوسن که مربوط به تفرای قاعده گنبدهای ابسیدین است که بصورت نابرجا در منطقه یافت می شود. سنگهای ولکانیکی اسیدی مورد مطالعه اغلب با اشکال مختلف از جمله گنبدی فرم، جریان روانه و توف رخنمون دارند.گدازه های پرلیتی اغلب در بخش تحتانی گنبدهای داسیتی و ریولیتی قرار گرفته و پتانسیل های معدنی را تشکیل می دهند. مطالعات پتروگرافی وجود کانیهای سانیدین، پلاژیوکلاز، بیوتیت، اوژیت و اوپاک را در سنگهای منطقه نشان می دهد. و بافت سنگهای منطقه بافت پورفیریک، ویتروفیریک، فلسیتیک و پرلیتی است. حضور بیوتیت و دو فلدسپات مجزا در تمامی نمونه ها نشان دهنده ساب سولووس بودن ریولت های منطقه می باشد که ناشی از بالا بودن فشار بخار آب می باشد. شواهد ژئوشیمیائی نشانگر ماهیت شوشونیتی ماگمای سازنده این سنگها بوده و از نظر درجه اشباع از آلومینیوم در محدوده پرآلومینوس قرار می گیرند و این موضوع می تواند نشانگر آلایش پوسته ای باشد. تغییرات عناصر نادر خاکی در دیاگرامهای رسم شده برای نمونه ها دارای روندی با شیب منفی می باشد و درجه غنی شدگی از عناصر lree نسبت به عناصرhree بالا است و این موضوع می تواند در اثر وجود گرونا در مواد منشأ گوشته ای و فوگاسیته بالای co2/h2oباشد. آنومالی مشخص و مثبت ازعناصر rb,th, در دیاگرامهای عنکبوتی دیده می شود که نشانگر دخالت پوسته قاره ای در تکوین و تحول ماگمای مولد سنگها است. آنومالی منفی و مشخص p در این نمودارها در ارتباط با جدایش آپاتیت در مراحل اولیه تفریق کریستالی بوده و تهی شدگی tiنیز نشانگر تبلور بخشی اکسیدهایti-fe و یا کلینوپیروکسن در مراحل اولیه تفریق است و نیز فوگاسیته بالای اکسیژن در محیط منشأرا نشان می دهد. دیاگرامهای تشخیص حضور آمفیبول یا فلوگوپیت در منشأ، نشان می دهد که ماگمای تشکیل دهنده نمونه های منطقه با یک منشأ حاوی فلوگوپیت در تعادل است. مجموعه های حاوی فلوگوپیت نیز نشان دهنده پایداری این فازها در فشارهای نزدیک به 30تا 35 کیلوبار، یعنی اعماق 90 تا100 متر می باشد. در دیاگرام تفکیک کننده محیط تکتونیکی نمونه های مورد مطالعه در موقعیت گرانیتهای بعد کوهزائی قرار می گیرند.و مطالعه الگوی عناصر اصلی و کمیاب در نمودارهای عنکبوتی نیز نشان دهنده ماگماتیسم مرتبط با قوسهای بعد از تصادم است.