پژوهش حاضر به منظور دستیابی به چند هدف صورت گرفت. نخستین هدف آن، مطالعه و سنجش ابعاد شناختی و عاطفی و معرفی جنبه رفتاری هویت ملی به عنوان بعدی جدید و مقایسه روند تحولی آنها در اوایل و اواخر نوجوانی و اوایل جوانی بوده است؛ پیش بینی هویت ملی و ابعاد آن با توجه به عوامل اجتماعی، شناختی و انگیزشی بر اساس نظریه جامعه شناختی، اجتماعی، شناختی و انگیزشی (sscmt) مطرح شده توسط برت (2007) نیز در این پژوهش دنبال شده است. به منظور سنجش متغیرهای هویت ملی، هویت دینی و نقش رسانه ها، محیط آموزشی (مدرسه و دانشگاه)، خانواده (عمدتاً والدین) و همسالان در رشد هویت ملی از پرسشنامه های محقق ساخته و جهت سنجش عوامل شناختی از آزمون تفکر منطقی پاسینی و اپستین و برای سنجش حرمت خود از آزمون حرمت خود آیزنک و حرمت خود ملی فورست و برت و برای سنجش خودکارآمدی از مقیاس خودکارآمدی عمومی جروسالم و شوارزر به اضافه پرسشنامه خودکارآمدی ملی فورست و برت استفاده شده است. در این پژوهش 700 نفر دانش آموز و دانشجو، شامل 358 پسر و 342 دختر به شکل خوشه ای تصادفی از پایه های سوم مدارس راهنمایی و دبیرستان های مناطق 19 گانه شهر تهران و همچنین دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی و الزهرا (س) و واحد های شمال، مرکز و علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب شدند. نتایج نشان داد که هویت ملی دارای سه بعد شناختی، عاطفی و رفتاری است. رشد ابعاد عاطفی و رفتاری هویت ملی از دوران اوایل نوجوانی تا اوایل جوانی تقریباً ثابت بود، اما بعد شناختی هویت ملی در برخی موارد ازجمله اشتغال ذهنی افراد درباره ملیت خویش و نگرش به ویژگی های گروه ملی، روندی کاهشی و در موارد دیگر مانند شناخت علایم و نمادهای ملی روندی افزایشی را نشان داد. همچنین خانواده و هویت دینی بیش از سایر متغیرها، هویت ملی و ابعاد آن را در هر سه دوره اوایل و اواخر نوجوانی و اوایل جوانی پیش بینی کرد. پس از این دو متغیر، خودکارآمدی و میزان استفاده از رادیو و تلویزیون (در جهت مثبت) و ماهواره (در جهت منفی) پیش بینی کننده های هویت ملی بودن