نام پژوهشگر: زهرا رنجبر نوازی
زهرا رنجبر نوازی محمد پازوکی
استفاده از روشهای زیستی در تولید نانوذرات فلزی بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. از آنجمله در تولید نانوذرات نقره از میکروارگانیسمهایی نظیر قارچها و باکتریها استفاده شده است. علت استفاده از قارچها در تولید بسیاری از نانوذرات فلزی، کاربری آسان قارچ، امکان احیای خارج سلولی توسط عوامل احیایی آزاد شده از قارچ، کاربرد آن در سنتز بسیاری از فلزات و وجود نوعی ترکیبات هیدروژنی به شکل معلق که عمل انتقال الکترون را انجام می دهند، می باشد. در تولید نانوذرات نقره، میکروارگانیسم مورد نظر در مجاورت محلول یون ag+ قرار داده می شود و در اثر احیاء درون سلولی یا خارج سلولی یونهای فلز، نانو ذرات نقره در زیر سطح دیواره سلولی یا خارج از آن تشکیل می گردد. با وجود اینکه پیش از این خاصیت ضد باکتریایی نقره محرز شده است، چند نوع باکتری مقاوم و پایدار در برابر نقره گزارش گردیده که حتی امکان انباشته شدن نقره در دیواره سلولی آنها به میزان %25 وزنی مواد زیستی وجود دارد و با توجه به این موضوع استفاده از آنها در بازیابی صنعتی نقره از مواد معدنی پیشنهاد شده است. در این پروژه از قارچ آسپرجیلوس فومیگاتوس (aspergillus fumigatus) و باکتری ‘e. coli’ جهت تولید نانوذرات نقره استفاده شده است که در مورد هر دو میکروارگانیسم احیاء یونهای نقره در خارج از سلول انجام شد. پارامترهای موثر در تولید نانوذرات نقره با استفاده از قارچ آسپرجیلوس فومیگاتوس، از جمله شرایط کشت قارچ، غلظت نیترات نقره، دما و زمان مورد بررسی قرار گرفته اند. تولید نانوذرات نقره به کمک طیف سنج فرابنفش- مرئی (uv-visible) محرز و ساز و کار احیاء یونهای فلزی توسط این میکروارگانیسم با استفاده از آنالیز ftir بررسی گردید. میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem) نیز در مطالعه اثر پارامترهای مختلف بر اندازه و مورفولوژی نانوذرات زیست سنتز شده بکار گرفته شدند. بکمک بررسیهای انجام شده شرایط بهینه محیط کشت مایع قارچ آسپرجیلوس فومیگاتوس با ترکیب (g/l)؛ kh2po4 0/7، k2hpo4 0/2، mgso4•7h2o 1/0، (nh4)2so4 0/1، عصاره مخمر بمیزان 6/0، 5/3ph= ، غلظت هاگ، تعداد 106×16 در لیتر و مقدار بهینه غلظت نیترات نقره نیز mm 5/1 انتخاب شد. مطابق نتایج بدست آمده، انتخاب دمای مناسب بستگی به اندازه ذرات مطلوب دارد. برای دستیابی به اندازه ذرات در گستره nm 30-5 دمای c°30-20 و بمنظور حصول سرعت احیاء بالاتر و تولید ذراتی با اندازه nm 60-10 دمای c°40- 35 انتخاب گردید. کاربردهای آنتی باکتریال نانوذرات نقره زیست سنتز شده در صنعت نساجی و سطح شیشه نیز با آغشته نمودن الیاف پنبه ای و نانوالیاف پلیمر پلی آکریلو نیتریل به کلوئید حاصل با آنالیز sem و eds بررسی شد.