نام پژوهشگر: علی گل چینی
علی گل چینی ناصر بهپور
مقدمه: مفصل زانو، به عنوان بزرگترین و پیچیده ترین مفصل بدن، در ورزش نقش و اهمیت قابل توجهی دارد. با توجه به اهمیت مفصل زانو در ایجاد پایداری و تحمل وزن، هرگونه درد، ضایعه و یا ناهنجاری اسکلتی-عضلانی، موجب تسریع تغییرات فرسایشی مفصل می شود (1) به طوری که ضایعات لیگامان متقاطع قدامی زانو یکی از شایعترین آسیبهای ورزشی است(2). acl در مفصل زانو به حفظ پایداری دینامیکی_استاتیکی و هماهنگی حرکتی زانو این مفصل کمک می کند. آسیب acl تاثیر شدیدی بر عملکرد حرکتی زانو و اندام تحتانی فرد می گذارد. از آنجائی که هدف بازتوانی، برگشت تدریجی به سطح فعالیت قبل از ضایعه است (3)، هرچه زمان درمان متعاقب ضایعه کمتر باشد، نتایج بهتر بوده و بیمار سریع تر به عملکرد خود برگشت خواهد نمود (4). در بازتوانی بیماران با acl بازسازی شده، بهبود پایداری دینامیکی مد نظر بوده و هدف بازگرداندن عملکرد زانو بوسیل? ارتقا کنترل عصبی- عضلانی از طریق تمرین قدرتی عضلات، هماهنگی و توانایی حس عمقی است (5). از آنجائی که نشان داده شده است که بعداز بازسازی acl ، شروع زود هنگام تمرینات زنجیر? باز، در مقایسه با تمرینات زنجیره بسته، موجب افزایش لقی قدامی زانو می شود (6)، در این پژوهش، تاثیر تمرینات تسریعی بر عملکرد حرکتی، تعادل دینامیکی و استاتیکی اندام تحتانی بیمارانی که جراحی بازسازی acl داشته اند ارزیابی شده است. روش شناسی: در این تحقیق نیمه تجربی، از میان افرادی که در بیمارستانهای امام رضا(ع) و بیستون استان کرمانشاه تحت عمل جراحی پیوند رباط صلیبی قدامی بوسیله تاندون کشککی(bptb) قرار گرفته بودند، 30 نفر داوطلب انتخاب شده و بصورت تصادفی در دو گروه 15 نفری کنترل و تجربی تقسیم بندی شدند. گروه تجربی، یک روز بعداز عمل بازسازی، برنامه بازتوانی را شروع نموده و به مدت 24 هفته آن را ادامه دادند. در همین مدت، گروه کنترل، تنها دور? فیزیوتراپی معمول را می گذراندند. پروتکل بازتوانی شامل برنام? تمرینات زنجیر? باز و بسته، عصبی- عضلانی، قدرتی، پلایومتریک، آب درمانی، هفته ای 4 جلسه انجام شده و در پایان ماههای 3،4، 5 و 6 ، تعادل پویا (تست گردش ستاره ای و bass) و ایستا (تست ایستادن لک لک) ، و عملکرد زانو (آزمون قدرت یک تکرار بیشینه ، مسافت لی تک پا ) مورد ارزیابی قرار گرفت. از anova repeated measurement برای مقایسه میانگین دفعات اندازه گیری، و آزمون t گروههای مستقل برای مقایسه نتایج دو گروه در سطح 05/ 0 بهره گرفته شد. یافته ها:در هر دو گروه، قدرت عضلات چهارسر رانی و مسافت لی تک پا در اندام جراحی شده کمتر از اندام سالم بود(p=0.03). همین متغیرها در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بیشتر بود(p=0.01). پایداری ایستا و پویای اندام تحتانی در گروه تجربی بیشتر از گروه کنترل بود(p=0.01). بحث و نتیجه گیری: تفاوت معنادار نتایج پای سالم و عمل شده، حاکی از آنست که در هر دو گروه بدنبال باز سازی acl و حتی بعداز پایان دوره توانبخشی، نقص موجود بطور کامل مرتفع نشده و باعث نقصان عملکرد فرد می گردد. نتایج نشان داد که برنامه تمرینات عصبی_عضلانی باید بخش مهمی از برنامه بازتوانی تسریعی را برای بازتوانی بهتر افراد با acl بازسازی شده، به خود اختصاص دهد. کلید واژه ها: بازتوانی تسریعی، لیگامنت صلیبی قدامی، تعادل، acl بازسازی شده