در طول چند دهه گذشته یاتاقان های گازی مورد توجه بسیاری از پژوهشگران در شاخه علم ترایبولوژی به صورت عملی و تئوری واقع شده است. رشد سریع این دسته از یاتاقان ها ناشی از بکارگیری آنها در دامنه وسیعی از کاربردهای مهندسی است. از مزایای این دسته از یاتاقان ها می توان به تمیز و در دسترس بودن روانکار نظیر هوا و کاهش اصطکاک اشاره نمود. ولی پایداری دینامیکی ضعیف این دسته از یاتاقان ها بدلیل پایین بودن لزجت روانکار سبب کاهش کارآیی آنها در کاربردهای عملی می باشد. بنابراین، بررسی رفتار دینامیکی آنها امری لازم و ضروری است تا بتوان با دردست داشتن آن اطلاعات، به شناسایی عیوب سیستم و همچنین از قرارگیری سیستم در آن نواحی که کنترل آن سخت است، جلوگیری نمود. در این رساله رفتار دینامیکی یاتاقان های گازی غیرمدور دو-لب، سه-لب و چهار-لب مورد بررسی قرار می گیرد. روش اجزاء محدود به منظور حل معادله رینولدز در حالت دینامیکی بکارگرفته می شود تا متغیر فشار در این حالت بدست آید. شرایط اولیه برای حالت دینامیکی را می توان با تحلیل سیستم در حالت استاتیکی تعیین نمود. جهت دستیابی به متغیر فشار در حالت استاتیکی نیز روش اجزاء محدود بکارگرفته می شود. معادلات حرکت مرکز محور و معادله رینولدز در حالت دینامیکی با هم بکارگرفته می شوند تا بتوان موقعیت، سرعت و شتاب مرکز محور را در هر مرحله زمانی بدست آورد و از آنها بعنوان شرایط اولیه برای مرحله زمانی بعدی استفاده نمود. برای بررسی نتایج در حالت دینامیکی از ابزارهایی نظیر مدار دینامیکی، فضای حالت، طیف توانی، نگاشت پوانکاره و دیاگرام دوشاخگی استفاده می شود. نتایج بدست آمده در این رساله وقوع رفتارهایی نظیر بازگشت به نقطه تعادل استاتیکی، تناوبی و برخورد بین محور و یاتاقان را در حالتی که محور بطور کامل بالانس باشد را نشان می دهد. همچنین رفتارهایی نظیر تناوبی، شبه تناوبی و برخورد بین محور و یاتاقان را در حالتی که محور تحت نابالانسی جرمی قرارگرفته قابل مشاهده است. کلیه نتایج فوق با درنظرگرفتن پارامترهایی نظیر عدد یاتاقان، جرم محور و پریلود به عنوان پارامترهای سیستم حاصل گردیده است. نتایج حاکی از وقوع رفتارهای پایدارتری در مقادیر پایین پارامترهای مذکور می باشد که با افزایش آنها از میزان پایداری رفتار کاسته می شود. بنابراین با دردست داشتن این اطلاعات می توان شرایط سیستم را بگونه ای درنظرگرفت تا از وقوع رفتارهای نامناسب جلوگیری شود.

در رساله حاضر، حل معادله رینولدز در حالت استاتیکی و دینامیکی مورد بررسی قرار گرفته است. معادله رینولدز برای روانکار تراکم پذیر، معادله دیفرانسیل جزئی غیر خطی است. با حل معادله رینولدز در حالت استاتیکی به روش توابع پایه ای شعاعی، موقعیت تعادلی سیستم بدون روش سعی و خطا به دست می آید که آن نقطه شروع حل معادله رینولدز در حالت دینامیکی میباشد. با حل معادله رینولدز در حالت دینامیکی با استفاده از توابع پایه ای، موقعیت لحظه ای محور به دست آمده و سپس با استفاده از ابزار مدار دینامیکی، فضای حالت، نگاشت پوانکاره و دیاگرام دوشاخگی بررسی اثر زاویه انحراف روی رفتار دینامیکی سیستم یاتاقان های گازی غیر مدور دو-لب و سه-لب مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده در این رساله وقوع رفتارهایی نظیر بازگشت به نقطه تعادل استاتیکی، تناوبی و برخورد بین محور و یاتاقان را در حالتی که محور به طور کامل بالانس باشد را نشان می دهد. کلیه نتایج فوق با درنظرگرفتن عدد یاتاقان به عنوان پارامتر کنترلی سیستم در دو حالت تقارن و انحراف از حالت تقارن حاصل گردیده است. نتایج حاکی از آن است که با درنظرگرفتن اثر زاویه انحراف می توان رفتار منظم را به ازای اعداد یاتاقان بزرگتر مشاهده کرد. بنابراین با دردست داشتن این اطلاعات می توان شرایط سیستم را به گونه ای درنظرگرفت تا از وقوع رفتارهای نامناسب جلوگیری شود.

حل معادله رینولدز در حالت استاتیکی با استفاده از توابع پایه ای شعاعی برای به دست آوردن موقعیت تعادلی سیستم (نقطه شروع تحلیل رفتار دینامیکی) و مشخصه استاتیکی افت انرژی و حل معادله رینولدز در حالت دینامیکی با استفاده از توابع پایه ای برای به دست آوردن موقعیت مرکز محور در هر لحظه از زمان و استفاده از این موقعیت برای بررسی اثر زاویه انحراف روی رفتار دینامیکی غیر خطی یاتاقانهای غیر مدور دو-لب و سه-لب