نام پژوهشگر: آناهیتا سلطانیان
آناهیتا سلطانیان ممحمد تقی قربانیان
سال ها تصور بر آن بود که پس از تولد هیچ نورون جدیدی در سیستم عصبی مرکزی ایجاد نمی گردد. این تصور در محدوده سال های 1950 با ایجاد روش های جدید مطالعاتی مورد تردید قرار گرفت و در سال 1961 ایجاد نورون های جدید در مغز موش سه روزه گزارش شد. پیشرفت مطالعات اثبات کرد که نورون های جدید به طور پیوسته و در تمام طول حیات در svz و sgz ایجاد شده، اینترنورون های پیاز بویایی و سلول های دانه دار هیپوکمپ را جایگزین می کنند. نخستین بار reynolds و weiss در سال 1992 موفق به کشت این سلول ها شدند. در روش مورد استفاده آنان که همچنان مرسوم است، سلول ها به شکل سوسپانسیون کشت داده شده و ساختار هایی کروی به نام نوروسفر ایجاد می کنند. این روش کشت، با تمام محاسن، با کاهش پیش رونده توان خود نوزایی سلول ها همراه است و جمعیت هتروژنی از سلول ها را ایجاد می کند. سلول های بنیادی عصبی را همچنین می توان به شکل تک لایه ای و چسبیده به کف کشت داد. سلول های بنیادی عصبی تا کنون درمحیط های مختلفی کشت داده شده اند، اما گزارشی مبنی بر کشت آنان در mem? تا زمان انجام این پژوهش یافت نشد. در این پژوهش سعی شد سلول های بنیادی عصبی در محیط mem? در حضور و عدم حضور فاکتور های رشد کشت داده شوند. هویت این سلول ها با سنجش بیان هم زمان نستین و gfap تأیید شد. سپس، زمان دو برابر شدن و بیان فاکتور های نوروتروفیک ngf, cntf, nt3, nt4/5 gdnf,و bdnf در سلول های برداشت شده از سه ناحیه svz، sgz و کانال نخاعی در این شرایط کشت جدید و در حضور و عدم حضور فاکتور های رشد مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد، سلول های بنیادی عصبی در این شرایط کشت و در حضور و عدم حضور فاکتور های رشد تا پاساژ 12 به تکثیر خود ادامه می دهند و پس از آن مورفولوژی آنان تغییر یافته، ظاهری تمایز یافته به خود می گیرند و رفته رفته دچار مرگ برنامه ریزی شده سلولی می گردند. حضور فاکتور های رشد وضعیت حیاتی سلول ها را بهبود می بخشد و زمان دو برابر شدن آنان را کاهش می دهد. در میان گروه های مورد آزمایش، کوتاه ترین زمان دو برابر شدن به سلول های برداشت شده از svz و طولانی ترین آن به سلول های برداشت شده از کانال نخاعی تعلق داشت. سلول های بنیادی عصبی برداشت شده از هر سه ناحیه فاکتور های نوروتروفیک را در حضور و عدم حضور فاکتور های رشد بیان می کنند.