نام پژوهشگر: هاجر ملاحسینی دلیگانی
هاجر ملاحسینی دلیگانی حمید رضا قاسم زاده
مطالعه حاضر به بررسی استفاده از تفاله سیب جهت بهبود ph و ec بستر کرم ها توأم با بازگردانی ورمی کمپوست به عنوان تخلخل دهنده و چای کمپوست جهت غنی سازی مواد خام داخل بستر در مقیاس آزمایشگاهی با به کارگیری کرم های خاکی گونه eisenia foetida برای تولید تجاری ورمی کمپوست می-پردازد. نه تیمار با درصدهای مختلفی از پهن گاو، ورمی کمپوست و تفاله سیب ایجاد و رشد و تولیدمثل کرم های خاکی به مدت 65 روز ارزیابی شد. این متغیرها بر اساس طرح کرت های خرد شده و بر مبنای طرح کاملا تصادفی با استفاده از 9 تیمار در 3 تکرار و در 10 زمان اندازه گیری، ارزیابی شدند. کیفیت مواد مغذی ورمی کمپوست تولیدی شامل عناصر اصلی: tkn، tp، tk و ca و عناصر کم مصرف: fe، zn، cu، b، mn و na و همچنین toc و om% و متغیرهای ec و ph در 9 تیمار و 3 تکرار بر اساس طرح کاملا تصادفی اندازه گیری شد. حداکثر رشد در تیمار 30% ورمی کمپوست+70% پهن گاو (30- cvt) و حداقل آن درتیمار 20% تفاله سیب+80% پهن گاو (20-cat) مشاهده شد و همچنین حداکثر تعداد کوکون تولیدی در تیمار 100% پهن گاو (cdw) و حداقل آن در تیمار 20% تفاله سیب+80% پهن گاو (20-cat) شمارش شد. کرم ها در تیمارهای 5% تفاله سیب+30%ورمی کمپوست+65% پهن گاو (5-cvat) و 5% تفاله سیب+95% پهن گاو (5- cat) رشد و تولید مثل مطلوبی داشتند. بنابراین استفاده از 5% تفاله سیب در بازگردانی چای کمپوست منجر به افزایش وزن بیوماس کرم و تولید کوکون شد و همچنین متغیرهای مربوط به کیفیت کود را نیز بهبود بخشید. در آزمایشات انجام شده ورمی کمپوستینگ منجر به کاهش در متغیرهایph ، om%، toc، n/c و na و افزایش در متغیرهای ec، tkn، tp، ca، fe، zn، cu و mn شد. افزون بر این محتوای پتاسیم کل در طی فرایند ورمی کمپوستینگ در تیمارهای شاهد 100% پهن گاو (cdw)، 100% پهن گاو با بازگردانی چای کمپوست (cdt) و 30% ورمی-کمپوست+70% پهن گاو (30-cvt) کاهش و در بقیه تیمارها افزایش یافت. به طور کلی استفاده از درصد مناسبی از تفاله سیب در فرایند بازگردانی ورمی کمپوست وچای کمپوست منجر به بهبود ph و ec بستر کرم ها و ایجاد شرایط مناسب جهت رشد و تولید مثل کرم ها شد.