نام پژوهشگر: فاطمه هنردان
فاطمه هنردان علی اکبر رامین
کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و دارا بودن اقلیم های آب و هوایی مناسب از یکطرف و نزدیکی به بازارهای مصرف بویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس زمینه های تولید انبوه گیاهان زینتی از جمله گل های شاخه بریده را دارد. ژربرا یکی از 10 گل بریده تجاری در جهان بوده و رتبه چهارم را در بین گلهای بریده به خود اختصاص داده است. این گل نیمه حساس به اتیلن بوده و عمر پس از برداشت کوتاهی دارد. تیوسولفات نقره (sts) یک تیمار صنعتی استاندارد است که علارغم منع مصرف آن بوسیله برخی از کشورها، هنوز برای جلوگیری از عمل اتیلن در گل های بریده استفاده می شود. 1- متیل سیکلوپروپن (- mcp 1) گازی غیر سمی است که اخیرا به عنوان یک جایگزین عالی برای تیوسولفات نقره شناخته شده است. همچنین اثر آن در غلبه بر اثرات اتیلن بیرونی در تعداد زیادی از گل های بریده و گیاهان زینتی اثبات شده است. این ماده به گیرنده های اتیلن متصل شده و مانع فعالیت اتیلن می شود. با توجه به حساس بودن گل ژربرا به آسیب های پس از برداشت و کوتاه بودن عمر بعضی از ارقام و با توجه به اینکه تا کنون تاثیر ماده ضد اتیلنی روی کیفیت و طولانی کردن عمر پس از برداشت این گل کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین این پژوهش با هدف افزایش عمر گلجایی و انبارمانی گل بریده ژربرا با استفاده از تیوسولفات نقره، 1- متیل سیکلو پروپن و تعیین بهترین غلظت آنها جهت افزایش طول عمر گل بریده ژربرا صورت گرفت. به این منظور آزمایش اول با تیوسولفات نقره در دو بخش (بخش اول استفاده از محلول نگهدارنده ساکارز و 8- هیدروکسی کوئینولین سولفات و بخش دوم محلول نگهدارنده ساکارز تنها) با 4 غلظت صفر(شاهد)، 0/1، 0/5، 1 میلی مول بر لیتر در دمای 20 درجه سانتی گراد ، آزمایش دوم با 1 - متیل سیکلوپروپن در 4 غلظت صفر(شاهد)،0/5، 1، 1/5 میکرو لیتر بر لیتر در دمای 20 درجه سانتی گراد و آزمایش سوم با تیوسولفات نقره در 4 غلظت صفر(شاهد)، 0/1، 0/5، 1 میلی مول بر لیتر در دمای 4 درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفت و برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیایی گل ها اندازه گیری شد. آزمایش ها به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج آزمایش اول حاکی از تاثیر معنی دار تیوسولفات نقره بر شاخص های وزن تر نسبی، پتانسیل آب دمگل، درصد آب گل، محلول جذب شده، عمر گلجایی و ph محلول نگهدارنده بود. علاوه بر این نتایج نشان داد که تیمار 0/1میلی مولار تیوسولفات نقره در بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی و افزایش عمر گلجایی گلهای بریده ژربرا نسبت به سایر تیمارها موثرتر است. همچنین در آزمایش اول مشخص شد که با حذف محلول نگهدارنده 8- هیدروکسی کوئینولین سولفات، تیوسولفات نقره همچنان در افزایش عمر گلجایی موثر است. نتایج آزمایش دوم نشان داد که 1- متیل سیکلو پروپن اثر معنی داری بر وزن تر نسبی، ضخامت گلبرگ و ph محلول نگهدارنده نداشت اما روی آنتوسیانین، پتانسیل آب دمگل، درصد آب گل، محلول جذب شده و عمر گلجایی اثر معنی داری داشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که تیمار 5/1 میکرولیتر بر لیتر1- ام سی پی اثر منفی روی خصوصیات این گل از جمله عمر گلجایی داشت. غلظت های 0/5 و 1 میکرولیتر بر لیتر آن مشابه شاهد بودند. نتایج آزمایش سوم نشان داد تیمار تیوسولفات نقره در دمای 4 درجه سانتی گراد نیز روی عمر انبار مانی این گل موثر است. مشابه آزمایش اول تیمار 0/1 میلی مولار تیوسولفات نقره عمر انبارمانی گل های بریده ژربرا را نسبت به سایر تیمارها بیشتر افزایش داد.