نام پژوهشگر: جیران فریدونی
جیران فریدونی احمد گلچین
گیاه پالایی(phytoremediation) فناوری استفاده از گیاهان برای پالایش آلودگی از محیط زیست است که روشی موثر، ارزان قیمت و دوستدار محیط زیست است. آلودگی زمین های کشاورزی و مراتع به فلزات سنگین باعث انتقال این فلزات به محصولات زراعی، باغی، دامی و نهایتاً غذای انسان می گردد، اصلاح زمین های آلوده به فلزات سنگین جهت جلوگیری از ورود آنها به چرخه غذایی انسان امری ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش بررسی پتانسیل تربچه در پاکسازی فلزات سنگین از خاک و تأثیر سطوح مختلف فلزات سنگین و تشدید کننده های جذب بر رشد و نمو و غلظت فلزات در گیاه تربچه می-باشد. بدین منظور دو آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه ی بخش خاکشناسی دانشگاه زنجان در مهر ماه سال هشتادو هفت انجام شد، این آزمایش دارای پنج تیمار نوع و مقدار افزودنی-ها که شامل سطوح مختلف اسید سولفوریک و edta (فاکتورa) و هفت تیمار سطوح مختلف سرب و روی (فاکتور b) بود که در سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف اسید سولفوریک (1500 و750 میلی گرم بر کیلو گرم اسید سولفوریک غلیظ) و edta (10و20 میلی گرم بر کیلو گرم) از طریق آب آبیاری به گلدان ها اضافه شد و سطوح آلودگی که برای سرب و روی به کار برده شد، عبارتند از 0، 200، 400، 600، 800، 1000 و 1200میلی گرم بر کیلوگرم خاک که در ابتدای آزمایش به خاک گلدانها اضافه شد. نتایج آزمایش روی نشان داد که تاثیر سطوح مختلف روی و نوع ومقدار افزودنی بر غلظت روی ،وزن خشک غده و غلظت سایر عناصر در گیاه تربچه معنی دار است. با افزایش سطح روی در خاک غلظت روی در بخش هوایی و زیر زمینی گیاه تربچه افزایش ولی وزن خشک بخش هوایی و زیر زمینی گیاه کاهش یافت. کاربرد افزودنی های مختلف باعث افزایش غلظت روی در بخش هوایی و زیر زمینی گیاه تربچه شد ولی وزن خشک این قسمت ها را کاهش داد. نتایج آزمایش سرب نشان داد که تاثیر سطوح مختلف سرب و نوع ومقدار افزودنی بر غلظت سرب، وزن خشک غده و غلظت سایر عناصر در گیاه تربچه معنی دار است. با افزایش سطح سرب در خاک غلظت سرب در بخش زیر زمینی گیاه تربچه افزایش ولی وزن خشک گیاه کاهش یافت. کاربرد افزودنی های مختلف باعث افزایش غلظت سرب و وزن خشک گیاه تربچه گردید.