نام پژوهشگر: محبوبه فلاحتگر

بررسی تاثیر وجود پوشش گیاهی بر ضریب زبری مانینگ دامنه از طریق اندازه گیری میدانی (مطالعه موردی: مراتع استپی تپه های ماسهای شمال آق قلا، استان گلستان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان 1388
  محبوبه فلاحتگر   عبدالناصر اترک چالی

محاسبه سرعت جریان در علم هیدرولیک، هیدرولوژی و کلیه پروژه های آب به خصوص مهندسی رودخانه و کنترل سیل، همچنین در مدل سازی هیدرولیکی و هیدرولوژیکی جریان ضروری است. یک روش تعیین سرعت جریان استفاده از معادله مانینگ می باشد. در این تحقیق آزمایش هایی برروی دو دامنه برای شبیه سازی جریان آب در هنگام رواناب صورت گرفت، تا اثرات پوشش گیاهی بر ضریب زبری مانینگ دامنه از طریق اندازه گیری میدانی در مراتع آق قلا استان گلستان تعیین شود. این آزمایشات برروی دو پلات به عرض 2 متر و طول 18 متر با دو شیب 1/4 و 9/12 درصد در دو حالت با پوشش و بدون پوشش گیاهی (پاک تراشی از سطح بستر) با پمپاژ آب توسط موتوری که به یک تانکر متصل بود انجام گرفت. در مجموع این آزمایشات 20 تکرار داشت. شیب طولی، درصد پوشش و دبی جریان هر دامنه محاسبه شد. سپس محاسبه سرعت جریان هر دامنه در هرتکرار، همچنین تعیین شعاع هیدرولیکی هر دامنه در 6 مقطع در هر تکرار صورت پذیرفت. ضریب زبری مانینگ (n ) در حالت با پوشش و عدم پوشش گیاهی در دامنه با شیب 1/4 درصد به ترتیب مقادیر 0557/0 و0510/0 و نیز در دامنه با شیب 9/12 درصد به ترتیب مقادیر 0652/0 و 0564/0 برآورد شد. بعد از محاسبه n مانینگ دامنه ها در تمام تکرارها، نتایج با استفاده از آزمون t نشان داد که پوشش گیاهی در دامنه ها، حتی به مقدار کم باعث می شود که ضریب زبری افزایش معنی داری یابد. در این تحقیق نحوه اجرای آزمایش در طبیعت جدید بوده و همچنین تمرکز تحقیق، برجریان ورقه ای رواناب و نیز ضریب زبری حاصل از پوشش گیاهی غیرمستغرق بوده که مطالعات کمتری در این زمینه صورت گرفته است. ضمناً با استفاده از نرم افزار hec-ras پروفیل سطح آب و مقاطع عرضی دامنه ها ترسیم شد. همچنین ضریب زبری مانینگ از روش کاون و استریکلر نیز محاسبه شد، که مقایسه نشان داد ضریب زبری حاصل از محاسبات آزمایشات این تحقیق با روش کاون نسبتاً تطابق دارد. البته روش استریکلر فقط یک ایده اولیه از ضریب زبری پایه خاک سطحی بدون در نظر گرفتن موانع موجود سطحی و پوشش گیاهی می باشد.