نام پژوهشگر: طیبه عجم رنگرز
طیبه عجم رنگرز اسدالله تیموری یانسری
دو آزمایش به منظور بررسی اثرات قابلیت دسترسی پروتئین در شکمبه بر عملکرد گوسفندان در دوره انتقالی طراحی و انجام شدند. در آزمایش اول، با استفاده از دو رأس گوسفند زل دارای فیستولای شکمبه ای فراسنجه های تجزیه پذیری کنجاله کلزا و کنجاله کلزای فرآوری شده با فرمالدئید با شکمبه گذاری 3 گرم از نمونه ها در کیسه های نایلونی با قطر منفذ5±40 میکرو متر و به ابعاد 10×5 در طی زمان های صفر، 1، 3، 6، 12، 24، 36 و 48 ساعت تعیین گردید. در آزمایش دوم، از 8 رأس گوسفند در دوره انتقال با شرایط سنی و وزنی تقریباً یکسان، به منظور بررسی اثرات کنجاله کلزا و کنجاله کلزای فرآوری شده با فرمالدئید بر مقدار خوراک مصرفی، وزن تولد بره ها، شیر تولیدی، ترکیبات شیر و خون، و نرخ رشد بره ها استفاده شد. دو تیمار آزمایشی شامل کنجاله کلزا و کنجاله کلزای فرآوری شده با فرمالدئید بودند که در یک جیره پایه با اقلام خوراکی و ترکیبات شیمیایی یکسان به صورت کاملاً مخلوط در 2 وعده مساوی، در ساعت 7:30 و 19:30 در اختیار دام ها قرار گرفتند. مقدار خوراک مصرفی، مقدار شیر تولیدی و وزن بره ها روزانه اندازه گیری شد. نمونه برداری از شیر به صورت روزانه برای تعیین مقدار ترکیبات آن انجام شد. نمونه برداری از خون هر هفته برای تعیین فراسنجه های خونی با خون گیری از ورید وداجی دام ها انجام شد. مصرف ماده ی خشک دو هفته پس از زایش در جیره تیمار شده (816/0 در مقابل 057/1) کاهش یافت. تیمار جیره ی آزمایشی ترکیبات شیر را تحت تأثیر قرار داد، چربی (5/5 درصد در مقابل 7/4 درصد) و کل مواد جامد (17/17 درصد در مقابل 26/16 درصد) شیر را افزایش داد؛ اما تولید شیر و افزایش وزن روزانه ی بره ها تحت تأثیر تیمار قرار نگرفت. تغذیه ی میش ها با جیره ی تیمار شده با فرمالدئید، وزن تولّد بره ها (5/3402 درمقابل5/2557 گرم) را افزایش داد. غلظت گلوکز و تری گلیسیرید و کلسترول بین تیمارها تفاوت معنی داری نداشت؛ امّا، hdl- کلسترول (22/25 درمقابل 69/17 میلی گرم در دسی لیتر) در جیره تیمار بالا تر بود. فرآوری شیمیایی کنجاله کلزا نسبت rup را از طریق تغییر بخش بالقوه قابل تجزیه بدون تغییر در نرخ تجزیه پروتئین افزایش داد. نتایج این بررسی نشان داد که می توان از کنجاله ی کلزای تیمار شده با فرمالدئید در جیره ی میش ها در اواخر آبستنی و اوایل شیردهی بدون اثر منفی بر قابلیت هضم مواد خوراکی استفاده کرد. علاوه بر این تغذیه ی میش ها با کنجاله کلزای تیمار شده وزن تولّد برّه و درصد چربی شیر را بهبود می دهد.