نام پژوهشگر: محسن حسن پور

تبیین هویت فرهنگی در تصاویر کتابهای درسی مقطع ابتدایی در ایران ازسال 1340-1388.
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1391
  محسن حسن پور   علی اصغر شیرازی

با توجه به تهاجم فرهنگی همه جانبه ی جوامع غربی به سوی کشورهای در حال پیشرفت و از جمله ایران و مورد هدف قرار دادن نسل جوان و ایجاد حس خود باختگی در برابر فرهنگ پرزرق و برق غرب , با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و انقلاب فرهنگی متولیان آموزشی در وزارت آموزش و پرورش , با توجه به ضرورت مبارزه با این جنگ نرم بر آن شدند تا با فرهنگ غنی ایرانی ـ اسلامی و افزودن مواد درسی برگرفته از این فرهنگ در کتاب های درسی مقطع ابتدایی بتوانند دانش آموزان را در برابر این تهاجم همه جانبه آماده نمایند. از آن جائی که حفظ هویت فرهنگی برای مسئولین نظام فرهنگی ایران از اهمیت بالایی برخوردار است , برای این منظور کتاب های درسی تاریخ , جغرافیا , تعلیمات اجتماعی, تعلیمات دینی , فارسی , هنر و تصاویر آن ها مورد بررسی قرار گرفت . در انتها مشخص گردید که در دوران انقلاب اسلامی ایران , توجه به عوامل هویتی مذهبی ـ ملی به مراتب بیش تر از دوران قبل از انقلاب است . هم چنین تأثیرگذارترین آن کتاب ها از لحاظ هویت فرهنگی , کتاب های فارسی , تعلیمات دینی , تعلیمات اجتماعی و هنر می باشند و تصاویر کتاب درسی فارسی بیش ترین تأثیر را بر دانش آموزان داشته است. برای دست یافتن به این منظور از روش توصیفی ـ تحلیلی و ابزار گرد آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، و برای روش تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش کیفی با مشاهده ی محتوا و تصاویر کتاب های درسی بهره گرفته شده است .

بررسی تایپوگرافی در پوسترهای فرهنگی دهه 80 ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده معماری و هنر 1392
  گل سا عدالت   محسن حسن پور

این پژوهش به بررسی نحوه به کارگیری حروف و نوشتار (تایپوگرافی) در طراحی پوسترهای فرهنگی ده? 80 در ایران پرداخته است، در این راستا مباحث مختلفی از اصول و مفاهیم اولیه در تایپوگرافی مورد بررسی قرار گرفت. در آغاز به پیشینه خط به عنوان اصلی ترین ابزار ارتباط و همچنین مطالبی درباره تاریخچه خط در جهان و ایران اشاره شده است و درباره ی خوشنویسی، تایپوگرافی و پوستر مطالبی ارائه گردیده، سپس به تفصیل ماهیت تایپوگرافی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این پژوهش به لحاظ ماهیت کاربردی و به روش کتابخانه ای تهیه شده است. هدف در این پژوهش بررسی جایگاه نوشتار در این آثار بوده است. در پایان طی بررسی به شیوه توصیفی- تحلیلی دویست نمونه از پوسترهای فرهنگی که در آن ها حروف و نوشتار در بعضی آثار به عنوان محوری اصلی و در بعضی دیگر در کنار تصاویر به عنوان محوری اصلی اثر طراحی شده است، در پاسخ به این سوال که تایپوگرافی در پوسترهای دهه 80 ایران توانسته نقش مهمی را ایفا کند دریافت شد که طراحی پوسترهای فرهنگی در دهه 80 در ایران با استفاده از فضای نوشتاری (تایپوگرافی) قرابت و هماهنگی نسبتاً قابل توجهی داشته و طراحان تا حدودی توانسته-اند با استفاده از حروف و نوشتار پوسترهایی را طراحی نمایند، و تایپوگرافی با حضوری موثر در چند ساله اخیر به عنوان یک روش در خلق آثار گرافیک خودنمایی کرده است. با این وجود این مقوله در ایران از تعریف مشخص و یا تحلیل اساسی برخوردار نبوده و خط هنگامی بالاترین درجه اهمیت خود را پیدا می کند که در مناسب ترین حالت و موفقیت خود یعنی در رابطه تام و تمام با شکل و محتوای یک اثر باشد. واژگان کلیدی: تایپوگرافی، پوسترهای فرهنگی، دهه 80.

ادراک پیام در گرافیک محیطی بر اساس سبک زندگی در ایران (دهه 80 تا 90)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده هنر و معماری 1392
  زهرا رحیمی شهمیرزادی   محسن حسن پور

چکیده .این پژوهش بر آن بوده است تا با مطالعه در حوزه تاثیرات تبلیغات محیطی - به عنوان زیرمجموعه پر اهمیتی از گرافیک محیطی- بر سبک زندگی افراد و همچنین مطالعه در حوزه شاخصه های سبک زندگی و کاربرد آن در بخش بندی گروه های هدف ، که در دو دهه اخیر محور بسیاری از تحقیقات در حوزه تبلیغات و بازاریابی بوده است، نوع رابطه ی میان این دو متغیر را بررسی نماید. همچنین از اهداف این تحقیق است تا به بررسی عوامل فرهنگی به عنوان بستری که که پیام تبلیغات در آن، از سوی مخاطبان رمزگشایی می گردند ، بپردازد. در راستای این اهدف به منظور بررسی و تحلیل وضعیت حاضر گرافیک محیطی(بیل بورد) شهر تهران از حیث به کارگیری شاخصه های هویت ساز فرهنگی و متناسب با فضای سبک زندگی ایرانی ، از دو روش تحلیل محتوا و نشانه شناسی استفاده شده است. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که بیلبوردهای سطح شهر تهران از حیث به کارگیری مضامین منطبق بر استحکام خانواده و توجه به جمع گرایی مطلوب عمل نمی کنند تا جایی که محتوای آنها به سمت تاکید بر فردگرایی پیش می رود.همچنین درصد بالایی از آگهی ها به نمایش اقلام لوکس و غیر ضروری خانواده ها می پردازند. بهتر است راهکارهایی تیز جهت توجه به سلامت خانواده و توجه به لزوم حفاظت از محیط زیست در آگهی ها لحاظ شود. از مهمترین عوامل ادراک ، توجه به الگوهای سبک زندگی و فرهنگی جوامع است که متون پیام را برای مخاطبان خود خوانا و یا در مقابل گنگ و دو پهلو می سازد.این پژوهش نشان می دهدکه توجه به سبک های زندگی مخاطبان از راه به کارگیری آزمون های مختلف در این زمینه می تواند راهگشای برنامه ریزان تبلیغات در یافتن مخاطبان بالقوه محصولات و کالاهای خود باشد و همچنین می تواند پیام تبلیغ را برای آنها قابل ادراک و اثربخش سازد .همچنین یک تبلیغ کننده می تواند با در نظر گرفتن ویژگی های سبک زندگی مخاطبان تبلیغ هزینه تبلیغات خود را مدیریت نماید و به طور موثر از رسانه ی تبلیغات محیطی برای پوشش گروه های هدف خود بهره ببرد. امروزه تاثیر تبلیغات در حوزه اثرات اجتماعی و روان شناختی بر کسی پوشیده نیست.تبلیغات با تاثیر در الگوهای مصرف مادی مخاطبان خود و ایجاد ارزش های نشانه ای برای تشخص و تمایز و با ایجاد الگوهایی غیر مادی نظیر انسان کامل و تعاریف جدید از زیبایی ، با بهره برداری از نظریه های یادگیری مشاهده ای، مانند استفاده از الگوهایی همچون چهره های مطرح در سینما یا ورزش در انتخاب سبک زندگی مخاطبان (به خصوص جوانان) تاثیرگذار باشد. همچنین لازم به ذکر است که تبلیغات به عنوان ابزاری قدرتمندی در گذر از سنت به مدرنیته در جوامع سنتی نقش عمده ای دارد. واژگان کلیدی : سبک زندگی ، ادراک پیام ، گرافیک محیطی

مطالعه تطبیقی زیبایی شناسی تمبرهای فرهنگی، دوران پهلوی و انقلاب اسلامی ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده معماری و هنر 1393
  الهه نسیم سبحان   محسن حسن پور

این پروژه براساس اهمّیّت نقش تمبر در ارتباطات و همچنین اهمیت طراحی آن به عنوان سفیر فرهنگی یک کشور انتخاب شد. پژوهش مذکور، با مطالعه تطبیقی دو دوره تاریخی متفاوت روند تحول تمبرهای خاص فرهنگی کشور را مورد مطالعه و بررسی قرار داد و از این دستاورد برای طراحی تمبرهای جدید که ریشه در فرهنگ و قدمت این هنر دارد بهره جست، تا گامی به سوی تحول طراحی تمبر در کشور باشد. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای است. اصلی ترین ابزار گردآوری، کتاب، فیش برداری، عکاسی، اسکن و امثال آن است و گام مهم در این روش انتقاد کتاب و اسناد مکتوب است. هدف اصلی در این پروژه، مطالعه تطبیقی زیبایی شناسی تمبرهای فرهنگی دوران پهلوی و انقلاب اسلامی ایران و در نتیجه آن، طراحی تمبرهای فرهنگی جدید با توجه به دو دوره تاریخی مذکور بود. در ابتدا سوالاتی مطرح شد تا پژوهش مسیر خود را بیابد که مهمترین آن این بود که سیر تحول طراحی تمبر پس از انقلاب ادامه روند پیش از انقلاب بود است و یا اینکه به گونه ای دستخوش تغییرات شده است. که در پایان پژوهش این دستاورد را حاصل کرد که، طراحی تمبر هر دوره، به دوره قبل خود نزدیک بوده و دوره بعد ادامه دهنده دوره قبل بوده است. در دوره محمدرضا شاه چاپ تمبرها متنوع می شود. موضوعات اجتماعی، فرهنگی به سری تصاویر پادشاهان اضافه شد و تمبرهای زیادی با طرح ها و موضوعات مختلف به چاپ رسید. چاپ تمبرهای موضوعی بعد از انقلاب اسلامی، ادامه روند دوره پهلوی دوم است، با ا ین تفاوت که موضوعات سیاسی و مذهبی نیز به آنها اضافه گردید. به موجب آماری که از تمبرهای این دو دوره گردآوری شد این نتیجه حاصل شد که بیشترین درصد چاپ تمبر به تمبرهای سیاسی اختصاص یافته است. بعد از آن به ترتیب به تمبرهایی با موضوع های فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، اقتصادی و علمی تعلق دارد. درنهایت ، این پروژه توانست با بررسی و مقایسه تمبرهای دو دوران متفاوت از نظر فرهنگ و سیاست، نقاط قوت یک تمبر خوب را شناسایی و ارزیابی کند و در پایان دست به طراحی سری تمبر با موضوع فرهنگی برای موزه ایران باستان بزند که بدین گونه دستاوردهای خود را در قالب عملی نیز توانسته باشد بیان کند و حاصل این طراحی ها با استفاده از چاپ دیجیتال رونمایی شد.

بررسی اساطیر شاهنامه در تصویرسازی کتابهای کودکان و نوجوانان در ایران دهه (40 تا 80)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده هنر و معماری 1393
  فاطمه عرب احمدی   محسن حسن پور

اساطیر زبان گویــــای اوضاع اجتماعی هر ملت در گذشته است و در این زمان که نیازی ملی به باز شناختن تاریخ و فرهنگ چند هزار سالـــه ما محسوس است ، گردآوری ، طبقه بندی و تجزیه و تحلیل اساطیر ایرانی وظیفه ملی و فرهنگی به شمار می آید. داستان های شاهنامه در طول سالیان دراز ، حتی زمانی پیش از سروده شدن توسط حکیم توس ، همواره در میان مردم نقل می شده اند . تمدن باستانی ، ادیان ، آیینها ، اساطیر ، تاریخ و ... تنها اطلاعاتی که بدون تغییر منتقل شده است . قهرمانان شاهنامه ، تندیس آرزوهای مردمی هستند که در طول تاریخ بارها تسلط بیگانگان بر خویش را تحمل کرده اند ، اما تن به خواری و پستی در برابر آنها نداده اند . امروز در دنیای معاصر و عصر ارتباطات شاهنامه و داستانهای آن رو به افزایش است ولی کمتر کتابی است که برای آنان تصویرسازی ای مناسب کرده باشند . در پایان نامه حاضر کوشش شده تأثیر اساطیر شاهنامه بر تصویرسازی کتاب کودکان بررسی شود و در چهار فصل ، به اهمیت و مفاهیم اسطوره ، بررسی اساطیر شاهنامه ( انسانی ، حیوانی ، گیاهی ) و سرمنشأ آن ، جایگاه اساطیر در ادبیات کودکان ، برای شناخت بیشتر هویت فرهنگی کودکان ، باید بدانند از کجا آمده اند ، چه گذشته ای داشته اند و در نهایت اساطیر شاهنامه ای که برای کودکان به تصویر در آمده است پرداخته شده که از جمله برجسته ترین آنان عبارتند از : رستم ، سهراب ، زال ، ضحاک ، سیمرغ ، اژدها و داستان های مرتبط با آنان که بیشترین هواداران را به خود اختصاص داده اند و بیشترین بازنویسی و تألیف و تصویر سازی برای آنان می باشد . در این تحقیق شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای انجام شده است ، و از 164 عنوان کتاب ، 54 عنوان آن تصویر سازی شده اند که از بین این تعداد حدود 20 عنوان تصویر سازی متناسب با موضوع می باشد . با شناخت اساطیر ، کودکان متوجه می شوند که امروز از دیروز شکل گرفته است و از امروز برای ساختن آینده درس بگیرند .

تاثیر پیکره نگاری قاجار بر روی تصویرسازی کتاب های کودکان و نوجوانان در ایران از دهه 40 تا 90
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده هنر و معماری 1393
  زینب عرب میستانی   محسن حسن پور

رساله پیش رو پژوهشی در باب، تاثیر پیکره نگاری قاجار بر روی کتاب های کودکان و نوجوانان در ایران است . با ارائه نمونه های تصویری ، شکل انسان در نقاشی های این دوره مورد مطالعه قرار می گیرد. نقاشی در دوران قاجار پس از دو قرن رکود، از نو شکوفا شد. این شکوفایی معلول اشتیاق سران قاجار به نمایش قدرت و شکوه خود در قالب تصویر بود . همین امر به پیدایش گونه ای نقاشی انجامید که آن را پیکره نگاری درباری خواندند. در این نقاشی ها شکل انسان ، مهمترین عنصر تصویر است. به این ترتیب زمینه های بروز هنری ایجاد شد که از میان مردم برخاست و خواستگاهش عقاید عامی بود که نقطه مقابل نقاشی های رسمی بود . در این دوره ، تماس گسترده ایران با اروپا، باعث تحولات زیادی از جمله ، تاسیس و توسعه صنعت چاپ و تاسیس دارالفنون ، ورود صنعت عکاسی و ... به ایران شد.که این خود باعث تغییرات بسیاری در نقاشی این دوره از نظر موضوع ، تکنیک و ابعاد کار می شود . هدف از انجام این پژوهش درک و شناخت بیشتر از هنر نقاشی و تصویر گری عصر قاجار است . نقاشی و تصویرگری آن دوره از لحاظ توجه و اهمیت به نقوش انسانی و خصوصا جایگاه پیکره نگاری آن دوران قابل بررسی و توجه است . تاکید هنرمندان و شاهان و حتی مردمان عصر قاجار یه به پیکره نگاری و چهره نگاری به رویکرد انسان گرایانه هنر تصویری آن زمان می انجامد . در این دوره نقاشی های عامیانه اکثرا توسط نقاشان غیر درباری و غیر حرفه ای تهیه می شدند . از جمله می توان به نقاشی قهوه خانه ای، نقاشی پشت شیشه و نقاشی چاپ سنگی اشاره کرد. که تاثیر بسیاری بر تصویر سازی ، تصویر گران معاصر کتاب های کودکان و نوجوانان داشته است . انعکاس پیکره نگاری قاجاری در تصویرسازی معاصر ، یکی از دغدغه های تصویرگران امروز است. حضور عناصر بومی در تصویر گری کتاب های کودکان، در گونه های متفاوت آن، نشانگر دلبستگی تصویرگر به باور های سرزمینی است که به آن تعلق دارد. استفاده از عناصر بومی در پیکره نگاری تصویرگری معاصر ، نشانگر این دلبستگی است. جهت بررسی این تاثیرات ، آثاری از سه تصویرگر دوره ی معاصر مورد بررسی قرار می گیرد. در این راه سوالاتی مطرح می شود که هدف این پژوهش را تشکیل می دهد . 1- آیا پیکره نگاری قاجار بر تصویر گری معاصر ایران تاثیر گذار بوده است؟ 2- کدام جنبه از تصویر سازی ، پیکره نگاری قاجاری تاثیر بیشتری بر تصویر سازی کتاب های کودکان در دوره معاصر ذاشته است ؟ گردآوری مطالب این پژوهش به روش کتابخانه ای ، استفاده از عکس ها و تصاویر قاجاری ، مراجعه به سایت های مختلف ، تنظیم شده و تدوین طرح پژوهش به روش توصیفی صورت گرفته است . در این پژوهش ، به دلایل شکل گیری پیکره نگاری و عوامل موثر بر آن در زمان حکومت قاجار پرداخته شده است . نقاشی ها و تصاویر دوران قاجار از نظر اهمیت پیکره نگاری آن ها مورد بررسی واقع شده اند .

کاربرد تایپوگرافی در بیان مفهوم ضرب المثل های ایرانی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده هنر و معماری 1393
  مژده رهنما   محسن حسن پور

در این پژوهش به بررسی تایپوگرافی در بیان مفهوم ضرب المثل های ایرانی پرداخته می شود.تایپوگرافی به شیوه های مختلف صورت می گیرد تایپوگرافی در واقع اضافه کردن چیزی است به نوشته. تایپ اولین ماده در گرافیک برای ارتباط است. هر رفتاری که خط و نوشتار را از حالت معمولی خارج کند و به سمت مفهومی خاص پیش ببرد، تایپوگرافی است. در دهه های اخیر در تلاشی دیگر هنرمندان گرافیک سعی در تقویت ویژگی بصری حروف و نزدیک کردن نوشتار به وجه تصویری چه به صورت مفهومی که مخاطب بتواند بار معنایی آن را به راحتی درک کند و یا به صورت تصویر انتزاعی که بتواند نظر مخاطب به وسیله ی فرم، رنگ و ... را جلب کند. حروف می تواند با دست نوشته شود که اسمش را کالی گرافی می گذاریم یا می تواند با دست نوشته شود که تابع قوانین خوشنویسی است یا می تواند طراحی آزاد باشد و حال با توجه به مسائل گفته شده به بررسی رسانیدن مفهوم ضرب المثل با استفاده از تایپوگرافی می پردازیم. ضرب المثل های ایرانی که در واقع بازتاب یک ملت هستند دارای معانی زیبایی می باشند که با استفاده از هرکدام از وسایل اثر گذار می توان در رسانیدن هرچه سریع تر مفهوم آن ها عمل کرد. با توجه به چگونگی تاثیرگذاری ضرب المثل ، می توانیم نحوه ی ایجاد اثر را مشخص کنیم. تایپوگرافی کمک می کند تا با انتخاب کالی گرافی،خوشنویسی و تایپ فیس در بیان مفهوم ضرب المثل ها به نحو احسن عمل کنیم. هدف اصلی تحقیق بررسی کاربرد تایپوگرافی در ادبیات عامیانه (ضرب المثل)است.این تحقیق بر اساس روش اسنادی (کتابخانه ای) انجام می شود. ابزار گردآوری اطلاعات استفاده از منابع کتابخانه ای، فیش برداری، اسکن و عکاسی می باشد.

آسیب شناسی آموزش هنر کودکان پیش دبستانی در ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده هنر و معماری 1383
  سارا مجیدی کجوری   محسن حسن پور

این پژوهش با عنوان آسیب شناسی آموزش هنر کودکان پیش دبستان در ایران عملکردی است برای آشنایی بیشتر با شیوه های صحیح آموزش نقاشی و ارتقای خلاقیت هنری در نقاشی کودکان است پژوهشگر بر آن است که با استفاده صحیح از آنها در راستای تربیت بهتر و کامل تر و شکوفایی خلاقیت هنری کودکان گامی مضاعف بردارد . شیوه ی تجزیه و تحلیل به صورت توصیفی- تحلیلی و روش تحقیق به صورت کتابخانه ای است . جامعه آماری تحقیق 3 مهد کودک به صورت انتخابی از شهر تهران می باشد . در این پژوهش به بررسی عناصر ساختاری ، عوامل محیطی در نقاشی کودکان ، شیوه های آموزش صحیح نقاشی پیش دبستانی پرداخته شده است .در پایان مشخص گردید محیط های آموزشی ، اجتماع و فرهنگ در نقاشی کودکان تاثیر بسزایی دارد و بیشتر آموزه ها به صورت مستقیم می باشد .

یکپارچه سازی مدیریت دانش با فرایندهای مدیریت پروژه بر مبنای پرینس(2): مورد مطالعه پژوهشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده مهندسی صنایع 1393
  محسن حسن پور   نسیم غنبر طهرانی

مدیریت دانش یک پیش شرط مهم و لازم برای افزایش موفقیت در پروژه است به همین دلیل مدیریت دانش پروژه مخصوصاً در پروژه های پیچیده یکی از فاکتورهای موفقیت در مدیریت پروژه است. در بیشتر سازمان ها ضعف یا نبود مدیریت دانش درپروژه ها یکی از دلایل عدم موفقیت در اجرای پروژه ها می باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی میزان یکپارچگی مدیریت دانش با مدیریت پروژه در پژوهشگاه خواجه نصیر الدین طوسی بر اساس استاندارد پرینس است. در این پژوهش بااستفاده ازابزار پرسشنامه نظرات 70نفرازکارشناسان و عوامل درگیر در پروژه ها در پژوهشگاه جمع آوری گردید.روایی وپایایی پرسشنامه بااستفاده از آزمون های مرتبط موردسنجش قرارگرفت و تاییدشد.جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار اس پی اس، برای ارزیابی از مدل بلوغ دانش(مدل کی مت) و همچنین از نرم افزار لیزرل برای تایید عامل تاییدی و مدل ساختاری استفاده شده است. بعد از تجزیه و تحلیل صورت گرفته مشخص شد به جز فرایند سنجش، دیگر فرایند های مدل بلوغ مدیریت دانش با فرایند های مدیریت پروژه ارتباط و همبستگی دارند. و نکته جالب عدم ارتباط فرایند سنجش با همه ی فرایندهای اصلی مدیریت پروژه است که نشان دهنده ضعف فرایند سنجش و ارزیابی در اجرای پروژه ها می باشد.