در این تحقیق، رفتار انحصاری اوپک که به عنوان بزرگ ترین و پایدارترین کارتل بین المللی تلقی گردیده است، در طول عمر پنجاه ساله اش مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور مهمترین مدل های اقتصادی رفتار اوپک را در بستر تحولات بازار جهانی نفت خام مورد نقد و بررسی قرار داده ایم. ضمناً جهت بررسی استراتژی های ممکن برای اوپک، به آسیب شناسی رفتار اوپک در طول عمر پنجاه ساله اش پرداخته ایم. در ادامه چارچوب مدل نظری پورتر (1983) را ملاک عمل قرار داده و به منظور ایجاد معیاری برای تشخیص رفتار تبانی میان اعضای اوپک در بازار جهانی نفت خام، مدل سیستم معادلات همزمان را بر مبنای متغیرهای توضیحی عرضه و تقاضای نفت خام اوپک شکل داده و به وسیله آن فرضیه رفتار رقابتی در مقابل فرضیه تبانی مورد آزمون قرار میگیرد. برای برآورد این مدل سیستم معادلات همزمان، از روشیهای سیستمی (2sls و 3sls) استفاده شده است. نتایج تخمین های به دست آمده نشان می دهد که با وجود انتظار کارشناسان نفت، نه تنها اوپک به عنوان یک رهبر برجسته در بازار نیست، بلکه حتی نسبت به رفتار کورنو نیز عملکرد ضعیفتری دارد. به بیان دیگر، اوپک از یک ساختار دیوانسالارانه تبعیت می کند که با رفتار کارتل سازگار انطباق ندارد. واژههای کلیدی: اوپک، نظریه کارتل نفتی، رفتار تبانی، وابستگی متقابل بنگاه ها، سندیکای بروکراتیک