نام پژوهشگر: ماریا بیهقی

تعیین الگوی بیان ژن pepck در مراحل مختلف پرشدن ونمو دانه در برخی از ژنوتیپهای نخود
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1387
  ماریا بیهقی   عبدالرضا باقری

ژن pepck، پروتئین فسفو انول پیروات کربوکسی کیناز را کد می کند که در طی واکنش گلوکونئوژنز نقش اساسی دارد. اخیراً معلوم شده است که این آنزیم علاوه بر تأمین گلوکز، دارای وظایف دیگری نیز می باشد. با توجه به اینکه یکی از عوامل مهم در ارزش غذایی بقولات، درصد پروتئین موجود در دانه آن ها می باشد، لذا توجه محققان به بررسی نقش احتمالی آنزیم pepck در متابولیسم نیتروژن و ترکیبات نیتروژنه به فرم های پروتئین در دانه این گیاهان معطوف شده است. در این تحقیق، بیان ژن pepck در رشد و نمو گیاه نخود و تأثیر آن در پرشدن و افزایش میزان پروتئین دانه مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور مطالعه بیان ژن pepck در افزایش میزان پروتئین دانه گیاه نخود، ابتدا پس از اندازه گیری درصد پروتئین دانه در 20 ژنوتیپ از نخود زراعی، تعدادی بذرسالم و یکنواخت از ژنوتیپ های دارای حداقل (mcc291 وmcc373) و حداکثر (mcc053 و mcc458) مقدار پروتئین انتخاب و میزان بیان ژن pepck در آن ها با روش rt-pcr مشخص شد. با توجه به تکثیر باندهای 400 و 500 جفت بازی، در ژنوتیپ های حداکثر پروتئین، احتمال می رود این آنزیم دارای دو ایزوفرم بوده که هردو فرم آن، در ژنوتیپ های با پروتئین بالا بیان می شوند در حالی که در ژنوتیپ های با حداقل پروتئین، هیچ کدام از این دو فرم بیان نمی شوند. همچنین یافته های مقدماتی rt-pcr نشان می دهد که بیان این ژن در مراحل مختلف رشد و نمو نخود متفاوت بوده و این تفاوت بیان در مراحل بعد از گلدهی تا مرحله رسیدگی کامل دانه مشهودتر است. بنحوی که در مراحل شروع گلدهی و تشکیل دانه بیان کمتری را نسبت به تشکیل غلاف و رسیدگی کامل دانه نشان می دهد و بیان آن در مرحله چند برگی و پیش از گلدهی چندان قابل ملاحظه نیست. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده، می توان تفاوت در بیان را به نقش احتمالی این آنزیم در پرشدن و افزایش ظرفیت دانه نسبت داد.