نام پژوهشگر: مصیب رحمانی
مصیب رحمانی محمد بامنی مقدم
با توجه به نقش کلیدی بهبود مستمر کیفیت و کاهش هزینه در اقتصاد دنیای صنعتی امروز، و احتیاج به رقابت در قیمت و کیفیت، بسیاری از سازمان های آگاه از وضعیت رقابت، تمرکز خود را بر بهینه سازی طراحی محصولات و یا فرایندها، معطوف نموده اند. در این ارتباط، تاکنون روش های مختلفی برای بهینه سازی فرایندها و بالا بردن کیفیت محصولات تولیدی ارایه شده است که در آن ها، روش های بهینه سازی آماری به علت ماهیت تغییرپذیری در سامانه های مورد بررسی، از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. از جمله مهمترین روش های بهینه سازی آماری می توان به روش های بهینه سازی پارامتری و روش های بهینه سازی ناپارامتری اشاره کرد. یکی از جدیدترین و موثرترین روش های پارامتری به کار رفته در این زمینه، روش رویه پاسخ دوگان(drs) است که به عنوان تکاملی از روش-های رایج rsm در زمینه ی بهینه سازی پارامتری سامانه ها، در اوایل دهه ی 1990 معرفی گردید. از طرفی، به دنبال کاستی های این روش در مواجهه با مواردی که نمی توان مدل پارامتری را به طور دقیق برازش داد، روش های بهینه سازی ناپارامتری در اواخر دهه ی 1990معرفی شدند که موفقیت خود را در رسیدن به نقاط بهینه ی سراسری، به اثبات رساندند. در این پژوهش، ابتدا سه دسته بندی کلی از انواع روش های بهینه سازی پارامتری یعنی، روش های گرادیانی، روش های رویه ی پاسخ و روش های جستجوهای تصادفی ارائه شده و آن گاه در ادامه پس از معرفی روش ناپارامتری، کارایی این روش نسبت به روش پارامتری، با یک مطالعه موردی و بر اساس معیار msd نشان داده شده است. سرانجام، عملکرد دو روش بهینه سازی پارامتری و ناپارامتری در یک فرایند رنگرزی، از لحاظ کارایی در بهینه سازی مورد مقایسه قرار گرفته است. در پایان، با توجه به یافته های پژوهش، ایده ی استفاده از یک روش ترکیبی، که در آن تولید داده ها از روش rsm، برازش رویه ها از روش ناپارامتری و جستجوی بهینه سراسری، با استفاده از روش های نوین اکتشافی همچون روشga است، برای کارهای آتی پیشنهاد می گردد.