پژوهش حاضر با هدف مطالعه نقش هوش معنوی و شیوه های مقابله مذهبی در اضطراب امتحان دانشجویان و ساخت مدلی برای تبیین ارتباط آنها انجام یافته است . نمونه پژوهش شامل 372 نفر (200 دختر و 172 پسر) از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز بودند که بوسیله نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند و از پرسشنامه های هوش معنوی (کینگ ، 2008) ، راهیابی در حوادث و رخدادهای زندگی (غباری و همکاران، 1378) و آزمون اضطراب امتحان اشپیلبرگر (1980) به منظور جمع-آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از همبستگی گشتاوری پیرسون ، تحلیل واریانس چند متغیری ، تحلیل رگرسیون چند گانه همزمان و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج همبستگی بین متغیرها نشان داد که هوش معنوی با مقابله مذهبی رابطه مثبت معنادار دارد (05/0 p< ؛ 182/0= r ). همچنین هوش معنوی از بین شیوه های مقابله مذهبی ، با مقابله توکلی رابطه مثبت معنادار (05/0 p< ؛ 254/0= r ) دارد. نتایج رگرسیون همزمان نیز نشان داد که هوش معنوی پیش بینی کننده معنادار اضطراب امتحان دانشجویان هست و ازبین مولفه های آن ، مولفه تولید معنای شخصی (05/0 p< ؛ 243/0- = ? ) به شکل معناداری اضطراب امتحان را تبیین می کند. همچنین مقابله مذهبی نیز پیش بینی کننده معنادار اضطراب امتحان دانشجویان می باشد و از بین شیوه های آن، مقابله تفویضی (05/0 p< ؛ 231/0= ? ) به شکل معناداری اضطراب امتحان را تبیین می کند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که بین میانگین نمرات دانشجویان دختر و پسر از نظر اضطراب امتحان و مولفه هایش (( شناختی و هیجانی)) ، مقابله مذهبی و شیوه های آن (( تفویضی و توکلی )) تفاوت معناداری با احتمال 95 درصد وجود دارد و میانگین نمرات اضطراب امتحان و مولفه های آن ، مقابله مذهبی و شیوه های آن در بین دختران نسبت به پسران بیشتر می باشد. ولی بین دانشجویان دختر و پسر از لحاظ هوش معنوی و مولفه های آن تفاوت معناداری مشاهده نشد . همچنین نتایج تحلیل مسیر بین متغیرها نشان داد که هوش معنوی و مقابله مذهبی از عوامل موثر بر اضطراب امتحان دانشجویان هستند. یافته های مطالعه حاضر می توانند کاربردهایی برای تحقیقات آینده در خصوص بررسی عوامل پیش بینی کننده و تأثیرگذار بر اضطراب امتحان دانشجویان داشته باشند.