نام پژوهشگر: مژگان رضایی
مژگان رضایی ابوالفضل غفاری
هدف از پژوهش حاضر مقایسه میزان و عوامل موثر بر افت تحصیلی دانشجویان ایرانی و افغانی دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه هرات از دیدگاه خودشان است. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه ی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی و دانشگاه هرات در سال تحصیلی 1389 می باشد. نمونه ی پژوهش شامل 373 نفر از دانشجویان ایرانی دانشگاه فردوسی مشهد و 86 نفر از دانشجویان افغانی این دانشگاه و 348 نفر از دانشجویان دانشگاه هرات می باشد که به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است، که به بررسی شش سوال می پردازد. نتایج پژوهش برای سوالات نشان داد که در رابطه با میزان افت تحصیلی در میان سه گروه دانشجویان تفاوت معنا داری وجود دارد و دانشجویان افغانی دانشگاه فردوسی از دو گروه دیگر افت تحصیلی بیشتری دارند و دانشجویان دانشگاه هرات نسبت به دانشجویان فردوسی دارای افت تحصیلی بیشتری هستند. افت تحصیلی در میان دختران و پسران تفاوت معناداری نداشتند ولی در میان شش دانشکده موجود در پژوهش، دانشجویان دانشکده های مهندسی، ادبیات و علوم، افت تحصیلی بیشتری نسبت به دانشکده های کشاورزی، حقوق و اقتصاد داشتند. در رابطه با تأثیر عوامل فردی بر افت تحصیلی از دیدگاه دانشجویان سه گروه، در مولفه های استعداد، برنامه ریزی تحصیلی و مهارت های زندگی، تفاوت معناداری وجود نداشت و تنها تفاوت در تاثیر مولفه انگیزش مشاهده شد. بدین ترتیب که، از دیدگاه دانشجویان ایرانی دانشگاه فردوسی عامل انگیزش نسبت به گروه دانشجویان افغانی این دانشگاه و دانشجویان دانشگاه هرات تاثیر بیشتری بر افت تحصیلی دارد. اما در مورد عوامل خانوادگی و تاثیر مولفه های نگرش خانواده نسبت به تحصیل و جو خانوادگی بر افت تحصیلی از دیدگاه دانشجویان، در میان سه گروه تفاوت معنادار بود. بدین صورت که در تاثیر دو مولفه نگرش و جو خانوادگی بر افت تحصیلی، از دیدگاه دانشجویان دانشگاه فردوسی و دانشگاه هرات و نیز دانشجویان ایرانی و افغانی دانشگاه فردوسی تفاوت معنا دار بود؛ ولی تفاوتی میان دانشجویان افغانی دانشگاه فردوسی و دانشگاه هرات در این مولفه ها وجود نداشت. در نهایت در رابطه با عوامل آموزشی و تاثیر مولفه های استاد و کیفیت تعامل وی با دانشجویان، سیستم آموزشی و فضا و امکانات آموزشی بر افت تحصیلی، از دیدگاه سه گروه تفاوت معنادار بود. و در هر سه مولفه فوق، میان دیدگاه دانشجویان دانشگاه هرات و دانشجویان ایرانی و افغانی دانشگاه فردوسی تفاوت معنادار بود. اما میان دیدگاه دانشجویان ایرانی و افغانی دانشگاه فردوسی در تاثیر این مولفه ها بر افت تحصیلی تفاوتی مشاهده نشد.