با ورود اسلام به ایران خاندانهای مهم عصر ساسانی در رویارویی با مسلمانان به ستیز یا سازش پرداختند،خاندانهای که ستیز نمودند مانند خاندانهای مهم طبرستان، که مخالفتشان با مسلمانان تا قرنها ادامه داشت و بعضی دیگر از خاندانهای عصر ساسانی با گسترش فتوحات مسلمانان حیات سیاسی خود را از دست دادندو یا مهاجرت نمودند، اما خاندانهای که سازش نمودند توانستند به حیات خود ادامه دهند، مانند( دهقانان)که با مسلمانان صلح و بعضاً اسلام پذیرفتند، با پیروزی عباسیان بر امویان شاهد حضور خاندانهای مهم ایرانی در دربار خلفا هستیم از جمله (برامکه،سهل)که توانستند به وزارت دست یابند و در تحولات سیاسی و اجتماعی نقش مهمی را ایفا نمایند،در تحولات اجتماعی(فرهنگی) دو قرن اول نیز خاندانهای دیگر ایرانی از جمله یسارنسایی،ابن-مقفع،بختیشوع،نوبخت وماسویه بودند که توانستند درزمینه های علمی و فرهنگی ثاتیر گذار باشندو با ترجمه و تألیف کتب آثارمهمی را از خود بر جای بگذارند.