نام پژوهشگر: بهنام ابراهیمی

جداسازی و کشت سلول های بنیادی پالپ دندان انسان و القای تمایز آنها به سلول های عصبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید باهنر کرمان - دانشکده علوم پایه 1388
  بهنام ابراهیمی   مهدی عباس نژاد

سلول های بنیادی پالپ دندان انسان (dpscs) یکی از منابع سهل الوصول سلول بنیادی بزرگسال هستند که با روش های غیرتهاجمی می توان به آن دست یافت. این سلول ها را می توان به انواع سلول های تخصص یافته نظیر سلول ماهیچه، سلول عصبی، سلول استخوان و اُدونتوبلاست تمایز داد. برای استفاده از این سلول ها در پزشکی ترمیمی نیاز به شناخت ژن ها و شبکه های پروتئین- پروتئین کنترل کننده حالت بنیادی بودن و نیز تغییرات مولکولی روند تمایز می باشد، تا بتوان dpscها را به طور هدفمند و آگاهانه به سمت یک نوع سلول خاص تمایز داد. اهداف این پژوهش جداسازی و القای تمایز عصبی در سلول های بنیادی پالپ دندان انسان و بررسی بیان تعدادی از ژن های مسئول خودبازسازی و همچنین مارکر سلول عصبی قبل و بعد از تمایز به روش rt-pcr و ایمونوسیتوشیمی بود. نتایج نشان داد dpscها مارکرهای سلول بنیادی oct4، nanog، jmjd1a، jmjd2c، nucleostemin، cyclin d1 و slain1 را بیان می کنند. بیان برخی از این ژن ها nucleostemin)، cyclin d1 و nanog) بعد از تمایز کاهش یافت که نشان دهنده خروج از چرخه سلولی و از دست دادن حالت خودبازسازی می باشد. بعد از تمایز نیز این سلول ها ظاهر شبه عصبی به خود گرفته و بیان مارکرهای map2، nf-h و gfap افزایش یافت. بیان برخی از ژن های مهم در خودبازسازی و بیش توانی سلول های بنیادی توسط سلول های جدا شده از پالپ دندان انسان توانایی بالای بیش توانی و همچنین تراتمایز را همانند سلول های بنیادی رویانی در این سلول ها نشان می دهد. بنابراین dpsc ها می توانند به عنوان یکی از منابع سلول بنیادی بزرگسال و چندتوان در پزشکی ترمیمی و سلول درمانی بکار روند.