نام پژوهشگر: مهدی مقدم
مهدی مقدم محمدرضا شهرکی
ارزشیابی به علت ماهیت و عملکرد خاص خود در هر گونه نظام آموزشی یکی از گسترده ترین مباحث فرآیند آموزش است و علیرغم اهمیت فراوان آن و نیز اختصاص دادن حجم عظیمی از مباحث تربیتی به خود، نتایج آن به مقدار کمی مورد استفاده قرار می گیرد. به واقع می توان گفت تاکنون بیشتر از ضرورت اجرای ارزشیابی صحبت به میان آمده تا به کارگیری آن روشهای ارزشیابی استاد بر حسب هدف ارزشیابی و ملاکهای آن متفاوت است. اگر منظور، ارزشیابی دقیق و قابل اعتماد از عملکرد هیات علمی می باشد، لازم است که روشهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش بصورت یک مطالعه مقطعی - تحلیلی می باشد. جمعیت مورد مطالعه کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه در نیمه اول سال تحصیلی 79 بوده اند که فرم های خودسنجی را تکمیل نموده و نتایح حاصله از ارزشیابی آنها توسط دانشجویان در آن ترم موجود بوده است. حیطه های مورد بررسی در پرسشنامه های جمع آوری اطلاعات شامل: حیطه های تسلط علمی، تاثیر روحی - معنوی و اجتماعی استاد بر دانشجو، فن تدریس و استفاده از امکانات سمعی و بصری، ایجاد انگیزه جهت مطالعه و نحوه کنترل کلاس بوده اند. نتایج بدست آمده توسط نرم افزار spss و به کمک آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن (spiarman) مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی از بین 216 نفر عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، 118 نفر فرم خودسنجی را تکمیل نمودند (53% - response rate) به کمک آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن در تمام حیطه های عملی، معنوی و اخلاقی، تسلط علمی، کنترل کلاس و نظم کلاس بین نتایج خودسنجی با ارزشیابی توسط دانشجویان تفاوت معنی داری موجود نبود (p> 0/05) در این بررسی مشخص شد که میانگین نمرات ارزشیابی توسط دانشجویان از نمرات خودسنجی کمتر بوده است. در بعضی از مطالعات دیگر نیز به این امر اشاره شده است که نتایج خودسنجی با نتایج سایر روشهای ارزشیابی تطابق و همخوانی ندارد. علل این امر باید مشخص شوند تا نتایج ارزیابی ها پایائی (stability) و روائی (viability) بیشتری داشته باشند. با توجه به بالاتر بودن نمرات خودسنجی نسبت به ارزشیابی دانشجویان از اساتید، بنظر می رسد که تفسیر نتایج خودسنجی بایستی با احتیاط بیشتری انجام پذیرد. در ضمن بایستی در جهت یافتن راه حلهایی در زمینه دقیق تر شدن نتایج ارزشیابی ها ، بویژه خودسنجی، اقدامات موثری صورت گیرد.