نام پژوهشگر: آمنه خردمند
آمنه خردمند جعفر ولیزاده
کروم یک عنصر غذایی ضروری برای متابولیسم طبیعی کربوهیدارتها و چربی هاست که باید به رژیم غذایی تکمیلی انسان و اغلب جانوران اضافه شود. کمبود کروم در بدن انسان باعث اختلال در متابولیسم گلوکز و چربی و بروز علائم دیابت و حتی بیماری های قلبی - عروقی می گردد . شناسایی و مطالعه گیاهان زراعی که قادر به جذب و انباشت مقادیر بالای کروم باشند ، می توانند به عنوان راهکاری مناسب برای دریافت طبیعی کروم توسط رژیم غذایی و به دنبال آن پیشگیری و درمان دیابت به شمار رود . بنابراین بررسی میزان و جذب و انباشت کروم توسط گیاهان زراعی و تعیین آستانه تحمل این گیاهان نسبت به کروم ،به منظور استفاده در رژیم غذایی انسان ،ضروری به نظر می رسد . به این منظور در تحقیق حاضر ،اثرات جذب یون cr3+بر گیاه رازیانه مورد بررسی قرار گرفت . طی شرایط کشت هیدرو پونیک ،تاثیر غلظت های 0، 5/. ،3،2،1، و4میلی گرم در لیتر نیترات کروم(iii)بر میزان رشد (طول اندام هوایی و ریشه ،وزن تر و خشک اندام هوایی وریشه )میزان کلروفیل وجذب و انباشت عناصر غذایی پتاسیم و فسفر پس از گذشت چهار هفته از اعمال تیمار بررسی شد .میزان انباشت کروم در اندام های هوایی و ریشه نیز،پس از چهار هفته تعیین گردید. نتایج نشان داد که افزایش غلظت کروم در محیط کشت ،کاهش اکثر پارامترهای مذکور را به دنبال داشت .تیمار کروم موجب کاهش طول اندام های هوایی و ریشه شد که این کاهش ازغلظت 2میلی گرم در لیتر به بالا ،نسبت به گیاهان شاهد معنی دار بود . کاهش وزن تر اندام هوایی از تیمار1 میلی گرم در لیتر به بالا ،نسبت به گیاهان شاهد معنی دار بود . کاهش وزن تر ریشه از تیمار 3میلی گرم در لیتر ،نسبت به گیاهان شاهد معنی دار بود . با افزایش غلظت کروم در محیط کشت ،وزن خشک اندام هوایی وریشه ، به جز در مورد تیمار 5/.میلی گرم در لیتر ،به تدریج کاهش یافت. کاهش میزان کلروفیل خام ،کلروفیل aو کلروفیل bاز تیمار 3میلی گرم در لیتر نسبت به گیاهان شاهد معنی دار بود . تاثیر منفی غلظت های بالای cr3+ بر میزان پتاسیم اندام های هوایی نیز در تمام تیمارهامشاهده شد . تأثیر کروم بر کاهش غلظت پتاسیم ریشه در غلظت های 3و4میلی گرم در لیترمعنی دار بود .تاثیر کروم برکاهش غلظت فسفر اندام های هوایی و ریشه در غلظت های 3و4میلی گرم در لیتر معنی دار بود . افزایش غلظت کروم در اندام های هوایی و ریشه ،با افزایش غلظت cr3+ در محیط کشت از تیمار 2میلی گرم در لیتر به بالا تفاوت معنی دار داشت محتوای کروم ریشه ها چند برابر بیشتر از اندام های هوایی بود .علائم قابل رویت سمیت کروم نیز از غلظت 3میلی گرم در لیتر cr3+ به بالا مشاهده شد . که شامل کاهش شدید رشد اندام های هوایی و ریشه ها ،کاهش تعداد برگها ، ونکروزه شدن برگها بود . با توجه به میزان رشد گیاهان و بروز علائم سمیت در آنها ،آستانه تحمل گیاه را زیانه نسبت به cr3+ غلظت 2میلی گرم در لیتر تعیین گردید.