نام پژوهشگر: مرضیه عارف نژاد
مرضیه عارف نژاد ساسان باقری
منطقه مورد مطالعه در غرب شهرستان نهبندان و شمال شرق روستای دهسلم در منتهی الیه شرقی بلوک لوت بین عرض شمالی 10 °31 تا40 °31و طول شرقی15 °59تا45 °59 قرار دارد. مطالعات انجام شده در مقیاس های ماکروسکوپی تا میکروسکوپی حاکی از تاثیر حداقل 5 فاز دگرشکلی در منطقه است که با شدت ها و کیفیت های متفاوت چهار واحد سنگی- ساختاری تفکیک شده در این مطالعه را تحت تاثیر قرار داده است. به نظر می رسد 3 فاز دگرشکلی اول همزمان با دگرگونی اصلی منطقه(m1) و دو فاز نهایی بعد از دگرگونی صورت گرفته است. ترتیب وقایع دگرشکلی عملکرده در منطقه همراه با ساختارهای موجود و زمان وقوع به صورت ذیل عنوان می شود: 1- اولین واقعه دگرشکلی این مجموعه d1 است که تقریباً همزمان و یا به فاصله کمی قبل از دگرگونی اصلی منطقه(m1) رخ داده است. d1احتمالاً مربوط به ژوراسیک میانی بوده و نوعی تورق دیاژنتیکی از نوع رخ اسلیتی است. 2- فاز دگرشکلی d2 در شرایط حرارت بالا و خمیری به وقوع پیوسته و تا حد زیادی آثار f1 را پوشانده و تنها بقایایی از آن به صورت تورق ترانهاده و یا تورق داخلی درون پویکیلوبلاست ها قابل شناسایی است. واقعه d2 که احتمالاً مربوط به ژوراسیک میانی تا فوقانی است به نظر مهمترین تورقی است که در کل منطقه به صورت شیستوزیته تا لیتاژ به جای مانده است. 3- d3 سومین واقعه تکتونیکی عملکرده در منطقه است که همراه با ماگماتیسم بوده و احتمالاً یک واقعه تاخیری عمدتاً کششی در زمان ژوراسیک فوقانی می باشد که باتوجه به راستای دایک های پگماتیتی تورمالین دار خطی جوان حاصل از آن می توان این فاز را به زمان بالاآمدگی کمپلکس دگرگونی- ماگمایی نسبت داد. 4- فاز دگرشکلی d4 از مهمترین وقایع تکتونیکی عملکرده در منطقه دهسلم وحتی کل منطقه شرق ایران به حساب می آید و خود می تواند شامل ریزفازهای متعددی باشد. ماهیت این فاز عمدتاً برشی است. شواهد اصلی تاثیر این فاز دگرشکلی در منطقه، گسل های امتدادلغز عمدتاً راستگرد با روند شمالغرب- جنوب شرق و چین خوردگی های وسیع منطقه (تاقدیس کهور و تاقدیس گلوگاه) می تواند باشد. این حادثه ناشی از میدان عظیم استرس مربوط به بسته شدن حوضه شرق ایران در زمان ائوسن فوقانی بوده و گسل کهور در منتهی الیه این میدان استرس واقع شده است. 5- آخرین فاز شناسایی شده در منطقهd5 است این فاز دگرشکلی نیز احتمالاً مربوط به وقایع انتهایی آلپ می باشد. عملکرد این در منطقه به صورت چین خوردگی های محلی بوده که به نظر می رسد تاقدیس گلوگاه را در بخش شرقی خود منحرف ساخته و یا بعنوان یک فاز شکننده با گسل های مزدوج و غیر مزدوج یال های تاقدیس گلوگاه را بریده و برش های متعددی در ساختارهای مربوط به گسل کهور و چین خوردگی های آن باعث شده است.