نام پژوهشگر: رضا مکاریان

کار برد تئوری سیستم گری در پیش بینی سیلاب حوضه آبریز لیقوان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1399
  رضا مکاریان   محمد علی قربانی

پیش بینی سیلاب یکی از مسایل مهم در مدیریت منابع آب می باشد. اطلاعات حاصل از پیش بینی سیلاب در برنامه ریزی منابع آب نقش کلیدی دارد. مدلهای ریاضی برای مدل سازی پروسه های هیدرولوژی که نیاز نسبی به آماره های بلند مدت دارند، استفاده می شود. در کشورهای توسعه یافته با وجود بانک اطلاعات نسبتاً حجیم این مدلهای موثر مورد قبول بوده اند. استفاده از مدل بندی با ورود اطلاعات قابل دسترس در حوضه آبریز ایجاب می نماید، تا مدلهای هیدرولوژیکی مورد سنجش قرار گیرند که با پذیرش داده های ساده از حوضه آبریز بتوانند نتایج بهتری ارایه نمایند، چراکه میزان اطلاعات کمی ما از حوضه آبریز اندک است و ضروری به نظر می رسد ضمن استفاده از مدلهای ریاضی اطلاعات پایه ای سهل الوصول را وارد مدل نماید. روشی که در این پژوهش برای پیش بینی سیلاب مورد استفاده قرارگرفته، تئوری سیستم گری با مدل سازی بارش –رواناب با معلومات آماری کوتاه مدت است، که با اطلاعات اندک به نتایج قابل قبولی دست می یابد. در یک سیستم گری دو قسمت وجود دارد، که شامل قسمت معلوم و قسمت ناشناخته می شود. مبتکر سیستم گری آقای دنگ به سال 1989 تئوری گری را چنین بیان کرد، که در مواقعی که یک دسته نمونه بزرگ بسادگی قابل دسترس نیست، سیستم گری در این وضعیت کمبود با اطلاعات اندک می تواند نسبت به رفع مشکل کمک کند. مدل بندی بارش –رواناب یا پیش بینی سیلاب در این تحقیق با استفاده از سیستم تئوری گری به کمک نرم افزار mathematica با استفاده از داده های هیدرومتری و بارانسنجی حوضه آبریز لیقوان تبریز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. معادله مدل هیدرولوژی-دیفرانسیلی گری (dhgm) کالیبره گردید. پارامترهای گری( و و ) در مدل تئوری گری به روش کمترین مجموع مربعات محاسبه گردید و متوسط مقادیر این پارامترها برای حوضه آبریز لیقوان بتریب اعداد 1012365/0 و07836/0- و200251/0 بدست آمد. مدل در خصوص دو رویداد مورد ارزیابی قرار گرفت و مقادیر بالا برای شاخص های همبستگی و مقادیر پایین برای شاخص های خطا توانایی مدل را برای پیش بینی سیلاب با دقت منطقی برای منطقه مورد مطالعه تایید می کند.