? چکیده مقدمه: لکنت یکی از بیماریهای بحث برانگیز و یک اختلال گفتاری چند وجهی روانی ـ حرکتی است که در جریان طبیعی گفتار فرد روی می دهد و همراه با تغییرات رفتاری، شناختی و نگرشی است. هدف: هدف این مطالعه تدوین پروتکل روش تلفیقی شناختی ـ گفتاری به زبان فارسی و تعیین اثربخشی آن در درمان افراد لکنتی بزرگسال بود. روش پژوهش: این پژوهش با یک مطالعه متدولوژیک برای تعیین روایی و پایایی ابزار پژوهش و یک مطالعه شبه تجربی برای تعیین اثر بخشی روش تلفیقی شناختی ـ گفتاری در درمان افراد لکنتی بزرگسال(19نفر)انجام گرفت. روش نمونه گیری از نوع در دسترس بود که از میان مراجعان لکنتی بزرگسال 30-18ساله به مراکز گفتار درمانی شهر تهران انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش، از نسخه فارسی آزمونssi-3(رایلی2009)و آزمون نیمرخ شناختیwasspرایت و آیره(2009) استفاده گردید. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از برآورد پایایی با امتیاز 98/0 برای متن 200 کلمه ای و برآورد دامنه 99/0-76/0 برای تمام خرده مقیاسهای آزمون نیمرخ شناختی می باشد. همچنین نتایج، آشکار ساخت که تفاوت معنی داری بین میانگین روانی گفتار، میانگین روانی خواندن شفاهی و میانگین خرده مقیاس های نیمرخ شناختی با رویکرد تلفیقی و رویکرد شکل دهی روانی گفتار در دو گروه وجود دارد(001/0p<). نتیجه گیری: روش تلفیقی شناختی ـ گفتاری در درمان لکنت بزرگسال در مقایسه با رویکرد شکل دهی روانی گفتار اثر بخش تر بوده و استفاده از آن به همه گفتار درمانگران توصیه می شود

هدف: از زمان ابداع کاشت حلزون، محققان به بررسی میزان پیشرفت ارتباطی و آموزشی پیش و پس از کاشت حلزون در کودکان پرداخته اند. بر این اساس، هدف این پژوهش مقایسه نمرات رشد مهارت های شنیداری، زبانی و گفتاری به دنبال استفاده از دو روش مداخله ای شنیداری (تک حسی) و شنیداری-بینایی (دوحسی) جهت آموزش دو گروه از کودکان ناشنوای پیش زبانی کاربر کاشت بود. روش بررسی: جهت انجام این پژوهش روش کارآزمایی بالینی تصادفی به کار برده شد. مطالعه حاضر در مرکز آموزشی و توان بخشی خانواده و کودک ناشنوای سروش شیراز اجرا شد. تعداد 30 کودک ناشنوای فارسی زبان از لحاظ معیارهای ورود مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت تعداد 22 کودک واجد شرایط تشخیص داده شدند. سن این کودکان بین 27 تا 66 ماه و سن کاشت آنها بین 15 تا 63 ماه بود. این کودکان به طور تصادفی در قالب دو گروه شنیداری و شنیداری-بینایی قرار داده شدند و هر گروه متشکل از 11 کودک بود. در هر گروه، رشد مهارت های درک شنیداری، زبان درکی، زبان بیانی و گفتار پیش و پس از مداخله با استفاده از ابزارهای ارزیابی معتبر برای کودکان فارسی زبان اعم از مقیاس رشدی نیوشا، آزمون ادراک شنیداری توانا، آزمون اندازه گیری وضوح گفتار و روش های مکالمه و توصیف تصویر مورد سنجش قرار گرفت. جهت مقایسه داده ها از آزمون های آماری کلموگروف-اسمیرنف، مجذور کای، تحلیل واریانس چندمتغیره، تی مستقل، تی زوجی و ویلکاکسون استفاده شد. یافته ها: تفاوت معنی داری بین رشد مهارت های شنیداری، زبان شفاهی و گفتاری دو گروه یافت نشد. کودکان هر دو گروه مورد مداخله با روش شنیداری و روش شنیداری-بینایی در اکتساب مهارت های شنیداری، زبان درکی، زبان بیانی و گفتار نسبت به پیش از مداخله، پیشرفت معنی داری(001/0p<) پیدا کرده بودند. نتیجه گیری: به طور کلی، زبان شفاهی در هر دو گروه تک حسی و دوحسی رشد معنی داری داشت. بنابراین، هر دو روش شنیداری و شنیداری-بینایی موثر بودند. بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه، جهت آموزش و توان بخشی آن دسته از کودکان کاربر کاشتی که پیش و پس از کاشت به واسطه دریافت و استفاده از سمعک مناسب و همچنین، برقراری ارتباط شفاهی با والدین و اطرافیان در معرض محرکات شنیداری و زبان شفاهی مناسب قرار گرفته اند، ضرورتی به محدود کردن دسترسی کودک به اطلاعات بینایی از طریق لب خوانی وجود ندارد. این پژوهش با شماره irct201109267637n1 در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران به آدرس اینترنتی irct.ir به ثبت رسیده است.

همانطور که کودکان گفتار را می آموزند ، توالی های حرکتی و همچنین پیامدهای حسی این توالی ها را یاد می گیرند. اطلاعات حسی می توانند جهت تعدیل توالیهای جدید که شامل برخی از همان اجزاء حرکتی است مورد استفاده قرار گیرند. روشهای آزمون هنجارشده اندکی در مورد ارزیابی کارکردهای حسی مرتبط با گفتار و سایر رفتارهای حرکتی دهانی وجود دارند، دلایل متعددی برای توجیه این مسئله وجود دارد که چرا باید تلاش در جهت اجرای آزمونهای حسی در ارزیابی سازوکار گفتار صورت گیرد. یکی از دلایل این است که اطلاعات حسی برای تکامل مهارتهای حرکتی گفتار اهمیت دارند. بی شک همه گفتاردرمانگرهایی که به کار بالینی مشغول هستند در این نکته اشتراک نظر دارند که در میان کودکان و بزرگسالان مبتلا به عقب ماندگی ذهنی، شیوع اختلالات تولیدی بمراتب بیشتر است تا در افرادی که از نظر هوش و قوای عقلانی طبیعی هستند . در میان علل عقب ماندگی ذهنی، سندرم داون با نرخ 1/800 بالاترین میزان شیوع را دارا می باشد. لذا این پایان نامه به بحث و بررسی در این زمینه پرداخته است .

فلج مغزی یکی از شایعترین اختلالات دوران رشد است که با اختلالات در وضعیت و حرکت تعریف شده است. به دلیل بروز ضایعه در دستگاه اعصاب مرکزی، معمولا اختلالات دیگری نیز با فلج مغزی همراه است. از جمله این اختلالات، اختلالات دهانی - حرکتی و اختلالات گفتاری است. در شکل گیری حرکات گفتار، بخشهای مختلف دستگاه اعصاب محیطی و مرکزی که از سطح قشر مغز تا اعصاب مغزی درگیر هستند بکار گرفته می شوند. گفتار مجموعه ای است از تنفس، آواپردازی، تولید و تشدید. به همین دلیل اختلال در دستگاه تنفسی-دهانی بر هر یک از اجزا سازنده گفتار تاثیر گذار است و موجب بروز اختلال در گفتار می شود. ارزیابی برخی ویژگیهای تنفسی، آواپردازی، دهانی و تولید فلج کودکان مغزی اسپاستیک 5-3 سال و بررسی ارتباط و همبستگی بین این ویژگیها انگیزه انجام این پژوهش بوده است. متغیرهای این تحقیق به دو دسته متغیرهای دهانی شامل، واک داری، ساختار و عملکرد دهانی صورتی، حرکات دهانی، تولید و مشخصه های تمایز دهنده و متغیرهای غیر دهانی شامل، وضعیت و حالت بدن، بازتاب تنه، سر و گردن و تنفس، می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهشی به عنوان پژوهشی پایه ای- کاربردی، روش سنجش توصیفی-تحلیلی است. این پژوهش در سال 78-77 در تهران انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه 30 کودک 3 تا 5 سال مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک بدون هر گونه اختلال شنیداری و عضوی-دهانی بودند. 30 کودک عادی که از لحاظ حسی-حرکتی، شنیداری و بینایی مشکلی نداشتند، بعنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. ابزار این پژوهش مجموعه ارزیابی مهارتهای دهانی کودکان ‏‎(posp)‎‏ بود. 8 بخش از 12 بخش آزمون ‏‎posp‎‏ بر روی گروههای آزمودنی و گروه شاهد اجرا شد. برخی یافته های پژوهش به شرح زیر می باشد: -در بررسی مشخصه های مورد نظر در بخش تنفس آزمون ‏‎posp‎‏ نتایج زیر بدست آمد: فراوانی اختلال در: سرعت تنفس‏‎>‎‏فین کردن=تنفس آرام، منظم<استفاده از مسیر تنفسی مناسب<نفس نفس زدن<عمق نفس و متوالی از بررسی مشخصهای مورد نظر در بخش واک داری آزمون ‏‎posp‎‏ نتایج زیر بدست آمد: فراوانی اختلال در:شروع واک برداری<ارتفاع صدا<بلندی صدا<آهنگ صدا<کیفیت صدا از بررسی مشخصه های مورد نظر در بخش ویژگیهای دهانی (ساختار و حرکت) آزمون ‏‎posp‎‏ نتایج زیر بدست آمد فراوانی اختلال در ساختار دهانیکساختار نرمکام<ساختار سختکام<وضعیت<حالت عادتی زبان<حالت عادی فک<خالت عادی لبها عادتی زبانفراوانی اختلال در حرکات دهانی:0=باز و بسته کردن دهان<به عقب کشیدن لبها<گاز گرفتن لب پایین> جلو آوردن لب پایین<اختلال در گرد کردن لبها -نتایج بررسی تولید و مشخصه های تمایز دهنده کودکان فلج مغزی به شرح زیر است: فراوانی اختلال در: واک داری<شیوه تولید<جایگاه تولیدفراوانی اختلال در: آواهای لبی<آواهای عقب زبان<آواهای لب و دندانی<آواهای جلو زبانفروانی اختلال در: آواهای کناری<آواهای خیشومی<آواهای انسدادی<آواهای سایشی<آواهای مرکب<آوای لرزشی فراوانی اختلال در: تقابل واک داری-بی واکی< تقابل شیوه<تقابل جایگاه-بین اختلال در سرعت تنفس و اختلال در شروع واک داری ارتباط معنادار وجود دارد. -بین اختلال در تنفس آرام، منظم و متوالی و اختلال در تولید آواهای لبی ارتباط معنا دار وجود دارد. -بین اختلال در حرکت زبان و اختلال در حالت عادتی زبان ارتباط وجود دارد.

در فلج مغزی اسپاستیک که شایعترین نوع فلج مغزی است ، به همراه افزایش تونوس عضلانی ممکن است در سیستمهای تنفسی ، آواسازی، تولیدی و حرکات دهانی اختلال ایجاد شود. ارزیابی برخی ویژگیهای تنفسی، تولیدی دهانی کودکان فلج مغزی اسپاستیک 10-5 سال انگیزه انجام این پژوهش بوده است.