مهر در دوران صفویه و قاجاریه کاربردی بیشتر داشته و بسیاری از فرامین ، اسناد و نامه های رسمی با مهر رسمیت می یافت ، از این رو نقش مهم مهر در ساختار اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی انکار ناپذیر گردید . روش پژوهش ، تاریخی و زیبایی شناختی می باشد و دیدگاه زیبایی شناختی نسبت به نقوش مهر پادشاهان صفویه و قاجاریه ، بررسی عوامل تاثیر گذار بر آنها و روند تغییرات نقوش مهرها ، مساله این تحقیق را شکل می دهد. هدف از این پ‍‍ژوهش آشنایی با مهرهای پادشاهان صفویه و قاجاریه ، نقوش و سجع حک شده بر آنها ، تاریخچه و جایگاه آن در هنر ایرانی ، عوامل تاثیر گزار بر زیبایی مهرها و سجع انتخاب شده در آنها می باشد. اینکه سجع حک شده بر روی مهر پادشاهان صفویه و قاجار متاثر از چه عواملی بوده اند ، از منظر زیبایی شناسی چه بینشی برای طراحی نقوش روی مهر پادشاهان این دو دوره ، از سوی مهرکنان در نظر گرفته شده است. یافتن عوامل رشد و شکوفایی و یا زوال مهرهای پادشاهی صفویه و قاجاریه ، همچنین منبع الهام شکل و نقوش مهر آنان از سوالات مطرح شده در این پژوهش هستند. تاثیر عواملی چون مذهب ، سیاست ، شکوفایی خوشنویسی و... بر سجع مهرها ، در نظر گرفتن عوامل موثر بر زیبایی آنها، تاثیر روابط ایران و اروپا بر مهرهای دستی پادشاهان قاجاریه و رواج مهرهای چاپی در ایران ، منبع الهام شکل و نقوش مهرها از رهگذر هنر سنتی این دوران ، فرضیه های این تحقیق را شکل می دهند . شناخت بینش و درک عمیق هنرمندان مهرساز نسبت به عوامل موثر بر زیبایی مهرهای پادشاهان صفوی و قاجار ، تاثیرات روابط ایران و اروپا بر مهرهای قاجاریه که منجر به ظهور مهرهای چاپی در ایران شد ، مهم ترین نتایج حاصل از این پژوهش هستند.

1- سنتز 1، 2، 3-تری آزول های استخلاف شده در موقعیت 1 و 4 (4 و /4) به روش کلیک: این ترکیب ها به دو روش سنتز شده اند. در یک روش از واکنش ?- برمو کتون های آروماتیک 1، سدیم آزید 2 و استیلن های انتهایی 3 در حضور مس/ تری فلات مس، 1، 2، 3- تری آزول های استخلاف شده در موقعیت 1 و 4، 4 حاصل شده اند. این واکنش هم در شرایط کلاسیک (مخلوط حلال استونیتریل و آب در دمای اتاق) و هم در شرایط استفاده از امواج ماکروویو (حلال آب و در دمای oc 85) به خوبی پیش رفته است. در روشی دیگر، این ترکیب ها با استفاده از واکنشگر 1- بوتیل- 3- متیل ایمیدازولیوم آزید [bmim]n3 5 به جای سدیم آزید در شرایط واکنش کلیک سنتز شده اند. بطوریکه ?- کتوآزیدها در شرایط واکنش فوری از بر همکنش ?- برموکتون ها /1 و مایع یونی [bmim]n3 5 در مخلوط حلال اتانول و آب بدست آمده اند و در حضور کاتالیزور مس/ سولفات مس در دمای اتاق و در واکنش با استیلن های انتهایی 3، مشتق های 1، 2، 3- تری آزول های استخلاف شده در موقعیت 1 و 4، /4 سنتز شده اند. 2- سنتز 1- h- تترازول های استخلاف شده در موقعیت 5 (3 و /3) به روش کلیک: این ترکیب ها به دو روش سنتز شده اند. در یک روش از واکنش حلقه زایی بین نیتریل ها 1 و یون آزید حاصل از مایع یونی 1- بوتیل- 3- متیل ایمیدازولیوم آزید [bmim]n3 2 به عنوان یک واکنشگر به جای سدیم آزید و یا تری متیل سیلیل آزید استفاده شده و این واکنش بوسیله فسفوتنگستیک اسید h3pw12o40 و در شرایط بدون حلال کاتالیست شده است. در روشی دیگر، این ترکیب ها بوسیله یک واکنش تک ظرفی و سه جزئی بین آلدهیدها 4، هیدروکسیل آمین 5 و مایع یونی 1- بوتیل- 3- متیل ایمیدازولیوم آزید [bmim]n3 2 به عنوان منبع یون آزید سنتز شده اند. این واکنش در حضور کاتالیزور استات مس و در حلال دی متیل فرمامید در دمای oc 120 کامل شده است. 3- سنتز 1، 2- آزیدوالکل ها (3 و 4) بوسیله آزیدولیز جهت گزین اپوکسیدها 1 به روش کلیک: این ترکیب ها از گسست حلقه اپوکسید 1 در شرایط واکنش کلیک، بوسیله مایع یونی 1- بوتیل- 3- متیل ایمیدازولیوم آزید [bmim]n3 2 بصورت جهت گزین در مدت زمان کوتاهی (50-30 دقیقه) سنتز شده اند. این واکنش بوسیله فسفوتنگستیک اسید h3pw12o40 در حلال آب و در دمای oc 80 با بازده بسیار خوب کاتالیست شده است. 4- سنتز ایزوسیانورات ها 3 بوسیله تریمرشدن حلقوی ایزوسیانات ها در حضور 1- بوتیل- 3- متیل ایمیدازولیوم آزید: این ترکیب ها (3 و 4) از تریمر شدن حلقوی آریل ایزوسیانات ها و دیمر شدن سیکلوهگزیل ایزوسیانات بوسیله مایع یونی 1- بوتیل- 3- متیل ایمیدازولیوم آزید [bmim]n3 2 به عنوان کاتالیزور، در دمای اتاق سنتز شده اند. این واکنش در شرایط بدون حلال و یا استفاده از حلال تتراهیدروفوران در مدت زمان یک ساعت بررسی گردیده و بازده بسیار خوبی از محصول ها بدست آمده است.