چکیده روابط موجود میان شهر و روستا و چگونگی کم و کیف آن به صورتهای گوناگون بر شکل پذیری رشد و توسعه سکونتگاههای روستایی و همچنین بر روابط درونی ( کارکرد) و بیرونی (ساختار) آنها اثر می گذارد. مستقل از برداشتهای گوناگون نظری، آنچه بیش از هر چیز باید در نظر گرفته شود ویژگیهای زمانی و مکانی است. بر همین اساس سعی شده است در تحقیق حاضر، کلیه شاخصها در دو دوره زمانی گذشته ( 1365) و حال (1388) در نواحی روستایی پیرامونی شهر زنجان سنجیده شوند، تا از این طریق به درک بهتری از روابط متفاوت شهر زنجان با روستاهای پیرامونی خود در زمانها و مکانهای مختلف نائل آییم. روش تحقیق در این پایان نامه معیاری و دیدگاه تحقیق سیستمی- ساختاری می باشد. جامعه آماری نیز روستاهای پیرامونی شهر زنجان می باشند که از بین آنها 4روستا به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب گردیدند. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران به تناسب حجم جمعیتی هر روستا، سهمیه هریک از روستاها از تعداد نمونه ها معین شده و سپس با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده اقدام به تکمیل پرسشنامه گردید. روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی (منابع مکتوب، اینترنت، نقشه و...) و پیمایشی (پرسشنامه، مصاحبه) بوده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای کمی (آمار توصیفی و استنباطی، gis، spss و...) و کیفی استفاده شده است. روابط شهر زنجان و روستاهای پیرامونی مورد مطالعه، عمدتاً یک طرفه بوده و شهر زنجان بیشترین منافع را از این روابط به دست می آورد. در حال حاضر می توان روابط شهر زنجان و روستاهای پیرامونی را طبق مدلهای حوزه نفوذ و بازماندگی بررسی نمود. اما در این تحقیق سعی شده است که پیشنهادات مطروحه در قالب مدل پیوستگی ارائه گردد. واژگان کلیدی: تحول، ساختار، کارکرد، رشد شهری، حوزه نفوذ