سرب از جمله ی فلزّات سنگین است که هیچ کارکرد فیزیولوژیکی نداشته و حتّی در غلظت های پایین نیز سمّی است. استان زنجان دارای معادن فراوان سرب می باشد به این جهت اهالی این استان ممکن است در طول زندگی خود در معرض سرب قرار گیرند. سرب جانشین کلسیم موجود در هیدروآپاتیت مینای دندان شده و مدت طولانی در آن باقی می ماند. از این رو دندان ها می توانند به عنوان شاخص های پایش آلودگی محیط زیست به سرب مورد استفاده قرار گیرند. هدف از این مطالعه برآورد میزان تجمع سرب در دندان ها جهت ارزیابی و تعیین ریسک آلودگی به سرب است. 44 نمونه دندان شیری و 51 نمونه دندان دایمی غیر پرشده و عاری از پوسیدگی زیاد، از شهر زنجان به عنوان گروه مطالعه 1، روستاهای واقع در جنوب این شهر به عنوان گروه مطالعه 2 و روستاهای واقع در غرب زنجان به عنوان گروه شاهد به طور تصادفی جمع آوری شدند. مقادیر سرب نمونه ها پس از آماده سازی اولیه و هضم اسیدی، با استفاده از دستگاه icp-oes تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از بسته های نرم افزاری excel (2010) و spss (نسخه 19) انجام گردید. در دندان های شیری، هیچ رابطه ی معنی داری بین میانگین غلظت سرب دندان های گروه های مطالعه و شاهد به دست نیامد. میانگین غلظت سرب در دندان های دایمی، در گروه های مطالعه ی 1 و 2 به طور معنی داری از گروه شاهد بیشتر بود. در گروه مطالعه 1، میانگین سرب دندا ن های دایمی به طور معنی داری از دندان های شیری بیشتر بود. میانگین غلظت سرب دندان، در هر دو جنس، در هیچ یک از گروه های مذکور، از نظر آماری معنی دار نبود. معادن، صنایع فرآوری سرب و ترافیک از مهمترین منابع سرب می باشند. با افزایش سن، میزان سرب تجمع یافته در دندان ها نیز افزایش می یابد.

در هنگام تولد روده استریل است و بعد از تولد کلونیزاسیون باکتریها صورت می گیرد که در کودکان مغذی با شیر مادر فلور روده طی 7-6 روز اول زندگی با غالب شدن بیفیدوباکتر همراه است. این فلور توسط الیگوساکاریدهای شیر مادر تقویت می شود که می توان از آنها به عنوان پری بیوتیک اصلی نام برد پری بیوتیک ها جزء غذایی غیرقابل هضمی هستند که تغییرات اختصاصی بر روی فلور روده می گذارند و می توانند بر well-being و سلامت میزبان اثر بگذارند. تاکنون مطالعات زیادی در رابطه با استفاده از کربوهیدراتهای غیرقابل هضم به عنوان پری بیوتیک انجام شده است و اثرات بیفیدوژنتیک آنها بررسی شده است. در این مطالعه ما از عصاره مانا به عنوان پری بیوتیک به مدت متوسط 3 هفته روزانه 2 گرم در 20 کودک سالم شیرخشک خوار 12-2 ماهه استفاده کردیم. این مطالعه از نوع before and after می باشد. کلونی کانت بیفیدوباکتر لاکتوباسیل و ecoli مدفوعی قبل و بعد از مصرف ترنجبین اندازه گیری شد. کلونی کانت بیفیدوباکتر و لاکتوباسیل افزایش نشان داد که هر دو مورد با 001/0 pv از لحاظ آماری معنادار شد. و کلونتی کانت ecoli پس از مصرف ترنجبین کاهش داشت و با 041/0pv از لحاظ آماری معنادار شده است. همچنین تاثیر ترنجبین بر روی کاهش برخی علایم از جمله تعریق بی قراری و بی خوابی چشمگیر بود. به طوری که 11 نفر از کودکان 9/79% بهتر شدن حال عمومی را داشتند. و پس از پایان مطالعه تقریبا هیچ کدام از مادران از تعریق کودکانشان شاکی نبودند و در طول بررسی 5 نفر از کودکان به علت ابتلا به اسهال از مطالعه خارج شدند. در نهایت این بررسی به این نتیجه دست یافت که عصاره ترنجبین می تواند به عنوان یک پری بیوتیک تاثیر قابل توجه و چشمگیری بر افزایش بیفیدوباکتر و لاکتوباسیل در روده کودکان شیرخشک خوار داشته باشد. و نکته جالب اینکه فرمول قند ملزیتوز که عنصر اصلی تشکیل دهنده ترنجبین است یک تری ساکارید با ساختاری کاملا ساده و پیوندهایی که قابل هضم در روده هستند می باشد. در حالی که پری بیوتیک اصولا به صورت جزء غذایی غیرقابل هضم تعریف می شود. و این مساله هنوز تحقیق و بررسی گسترده تری را می طلبد.