نام پژوهشگر: سمیه خسروانی
سمیه خسروانی احمدعلی معاضدی
روی یک عنصر کمیاب ضروری است که نقش مهمی در تنظیم سیناپسی و تعادل عملکردهای دستگاه عصبی مرکزی یادگیری و حافظه ایفا می کند . یک رابطه پیچیده بین دیابت، انسولین و روی وجود دارد. یکی از عوارض مهم دیابت کاهش عملکرد حافظه و یادگیری می باشد. جذب بالای روی شدت دیابت ملیتوس نوع 1 را در مدل های دیابتی القاء شده با استرپتوزوتوسین کاهش می دهد. در این مطالعه تأثیر مقادیر مختلف مکمل کلراید روی بر روش احترازی غیر فعال در موشهای صحرایی نر بالغ نژاد ویستار سالم و دیابتی شده با استرپتوزوتوسین مورد بررسی قرار گرفت. موشها بطور تصادفی به دو گروه دیابتی و غیر دیابتی(سالم) تقسیم شدند سپس گروههای دیابتی و سالم ، مقادیر خوراکی کلراید روی( mg/kg/day 100 و 70، 50، 30، 0) برای دو هفته بوسیله گاواژ دریافت کردند. گروه های شاهد نیز تحت شرایط یکسان و حجم یکسان حلال(آب) دریافت کردند. آموزش توسط دستگاه استپ دان به مدت 4 روز متوالی ادامه یافت و هر موش یکبار در روز درون دستگاه مورد آزمایش قرار می گرفت. همه گروهها در روز پنجم یکبار درون دستگاه و بدون اعمال شوک به منظور بررسی تست حافظه قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که کلراید روی با مقادیر mg/kg 70 و 50 برای دو هفته یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال را در گروه غیر دیابتی (سالم) بهبود می بخشد (p<0.05),(p<0.001). اما مقدار mg/kg 100 کلراید روی به یادگیری و حافظه در موش های سالم آسیب می زند(p<0.01). اما کلراید روی (mg/kg 100، 70، 50، 30)در موشهای دیابتی نشان داد که تأثیر قابل توجهی روی یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال نمی گذارد. به نظر می رسد که افزایش مصرف روی در موش های سالم یادگیری و حافظه را بطور وابسته به مقدار تعدیل می کند، اما تأثیری بر موشهای دیابتی بالغ نمی-گذارد. این نتایج نشان داد که به دلیل کمبود روی در موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوسین، آنها به مقادیر بیشتر مکمل روی برای جبران از دست دادن روی بعلت زینکوریا نیاز دارند. بنابراین مقادیر پائین کلراید روی نمی تواند یادگیری و حافظه را در موش های دیابتی بهبود بخشد.