تمامی صاحبنظران علم حقوق را عقیده برآنست که در مطالعات پژوهشی، تطبیق، غنای کار را دوچندان می نماید. در ره آورد تقابل ل مو موضوعات حقوقی، انسجام قوانین شکلی و ماهوی ارمغانی است که می توان آن را به شهروندان جامعه درجهت احقاق حق و عدالت هد یه هدیه کرد. با درنظرگرفتن چنین امری و در راستای احقاق حقوق افراد و احراز عدالت ، بررسی جایگاه ادله اثبات در نظام حقوقی ایران ایران و مقارنه آن با سایر مذاهب فقه عامه ، امری بدیهی و غیرقابل اجتناب می نماید. مطالعه و بررسی خصیصه توکیل پذیری اقرار، شهادت و سوگند همچون بارزترین ادله اثباتی، مهمترین نقطه عطفی است که در نوشتار نوشتار حاضر بدان انگشت نهاده ایم. بی گمان تفاوتهای نظری در زمینه ادله اثبات و ارائه رویه های مختلف مذاهب اهل سنت در جهت جهت حل تعارضات، بهتر می تواند نمایانگرظرافت های تقنینی باشد. به امید به امید آنکه دراین راستا و با نشانه گرفتن کم و کاستیهای قانونگذاری و برطرف نمودن آنها ، به قوت و استحکام نظام حقوقی ایران به خ به خصوص در زمینه ادله اثبات دعاوی کمک کرده و بدین وسیله چرخهای عدالت را فعال تر و پویاتر از گذشته به حرکت درآوریم.