در تجرّی دوگونه قبح متصوّر است، یکی قبح فاعلی که وجود آن در تجرّی مسلّم است و دیگری قبح فعلی که وجود آن مورد تردید می باشد. البته پس از بررسی دلائل مختلف، تنها چیزی که شایستگی پذیرش قبح فعلی را در خود دارد، «اقدام متجرّی و بروز نیّت پلید او» تشخیص داده می شود. موضوع دیگری که در بحث تجرّی به آن پرداخته شده، استحقاق متجرّی برای عقاب است. سه دیدگاه موافق، مخالف و تفصیل در زمین? استحقاق عقاب وجود دارد؛ همچنین این بحث تأثیر بسزایی در اثبات حرمت تجرّی دارد. گرچه پس از بررسی جوانب مختلف بحث، دلائل قطعی بر اثبات استحقاق عقاب یافت نمی شود. موضوع دیگری که در این رساله مطرح می شود، حکم شرعی حرمت تجرّی و دلایل آن است. مهمترین دلیل اثبات حرمت، دلیل عقلی است. با توجه به عدم وجود دلیل قطعی بر استحقاق عقاب، وخدشه در امکان جاری شدن قاعده ی «ملازمه» در این بحث، و با وجود تعارض ظاهری بین آیات و روایات، و قصور سندی و دلالی بعضی از آنها، اثبات حرمت تجرّی نیز با مشکل مواجه است. پس از مباحث فوق، نمونه ای از آثار اصولی، فقهی و حقوقی تجرّی نیز مطرح شده است.