نام پژوهشگر: زینب ابراهیمیان

تصویرسازی و مضمون آفرینی با عناصر آسمانی در غزلیّات صائب تبریزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  زینب ابراهیمیان   الیاس نورایی

مضمون آفرینی آن جا که با تخیل پیوند دارد، جوهر اصلی شعر است که در شعر شاعران سبک خراسانی و بیش تر از آن در سبک عراقی وجود داشته است؛ امّا این ویژگی در شعر سبک هندی به لحاظ اصرار شاعران این عهد به باریک اندیشی و نازکی خیال، خصیصه عمده این سبک گشته است. از میان شاعران این دوره صائب تبریزی(1010ـ1081هــ .ق) از ظرافت خیال بالایی برخوردار بوده و با قدرت خیال و شگردهای معنی آفرینی و مضمون سازی، مضامین اخلاقی ، دینی، اجتماعی و... را با بهره گیری از عناصر و پدیده های آسمان بیان کرده است. یکی از وجوه تمایز صائب تبریزی با دیگر شاعران همین بهره گیری متفاوت وی از طبیعت است که نوعی آشنایی زدایی در تخیل او وجود دارد و با اسلوب معادله و حسن تعلیل های شاعرانه شعر خود را مزین به عناصر آسمانی نموده و در سبک هندی جایگاه والایی به خود اختصاص داده است. این پژوهش که در چهار فصل فراهم شد، پس از کلیات، نگاهی اجمالی به کاربرد عناصر آسمانی در شعر شاعران مطرح سبک های خراسانی، بینابین، عراقی و هندی دارد. در فصل سوم، مضامین شعری صائب با تکیه بر عناصر آسمانی شرح و تحلیل شده، سپس تصاویر ساخته شده با این عناصر در صور مختلف بیانی و پیوندهای زیبای بدیعی بررسی گردیده است.