هنر شرق آن چنان دارای عمق، پیچیدگی و رمز و راز است که تا کنون دنیای مبهم محمد سیاه قلم و حتی هویتش در پرده ابهام مانده است. موضوع این پایان نامه به بررسی آثار محمد سیاه قلم و به خصوص جهان هیولایی این نقاش گمنام اختصاص دارد. این پایان نامه از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی و توصیفی و روش گردآوری اطلاعات آن کتابخانه ای است که در شش فصل تهیه و تنظیم شده است. فصل اول به کلیاتی در مورد نگارگری دوره ی تیموری اختصاص دارد. در ادامه به بررسی شخصیت و هویت نقاش در فصل دوم و بررسی محتوایی و تکنیکی آثار او در فصل سوم پرداخته شده است. جهان هیولایی آثار او موضوع مهمی است که در فصل چهارم بررسی شده است و نهایتاً در فصل پنجم این تحقیق می کوشد تا به کلیه جنبه های نوآوری و خلاقیت در آثار وی بپردازد. بررسی ها نشان می دهد در مورد این نقاش( خوشنویس و مبتکر و سفالگر ) قرن نهم هجری تحقیقات ضد و نقیضی(از سال 1912 میلادی که اولین آثار او منتشر شد تا مجموعه مقالات منتشر شده 2004 استانبول ) در صد سال اخیر صورت گرفته است. اینکه او را مولانا حاجی محمد هروی، محمد بخشی سمرقندی، مالک بخشی، محمد بن محمود شاه خیام و یا غیاث الدین محمد نقاش هروی بنامیم یا نه؟ موضوع دیگری است که ذهن محققان بسیاری را به خود مشغول داشته است. دیدگاه طنز پردازانه با نگاهی منتقدانه به موضوعات اجتماعی(گروتسک)، فضا سازی متفاوت و خلاقانه، پرداختی متفاوت به موضوعات خیالی و وهمی، طراحی آزادانه، فعال و پویا، دیدگاه های کوبیستی(طراحی از چند زاویه)، خطوط اکسپرسیو و حالت گرا، گاهاً برخوردی امپرسیونیستی (در طراحی ها- دو اثر موجود درآمریکا) ویژگی های مهمی است که بعضی از آنها تا این زمان در نگارگری ایران بی سابقه و در هنر اروپا کم نظیر بوده است.